CHRONICON CLAREVALLENSE Ab anno Christi 1147 usque ad annum 1192 perductum. Auctore anonymo Clarevallensi monacho. (Ex veteri codice ejusdem monasterii.)

1247A 81 Anno Domini 1147, beatus Bernardus abbas Claraevallis, in Alemannia crucem praedicavit, virtutes multas et magnas fecit, inter quas et mortuum illum resuscitavit, de quo habetur in libro Miraculorum domni Herberti.

Anno Domini 1148, beatus Malachias apud Claramvallem obiit.

Anno Domini 1153, beatus Bernardus obiit; abbas Robertus tribus annis et dimidio praefuit.

Anno Domini 1154, mortuus est rex Siciliae Rogerius, et judex Sardiniae Gunnarius Claraevalli se reddidit.

Anno Domini 1155, florebat sanctus Milo Terwanensis, de quo sic habetur in Vita domni Norberti: 82 «In Norberto fides, in Bernardo charitas, 1247B in Milone Tarwanensi episcopo resplenduit humilitas.»

Anno Domini 1157, mortuo apud Claramvallem abbate Roberto, electus est abbas Fastraudus Camberonensis, de cujus vita et promotione miraculosa continetur in libro Miraculorum domni Herberti. Ejus primo anno mortuus est in Claravalle abbas Berlo quondam Savigniensis, qui cum triginta abbatiis ad ordinem venit, et beato Bernardo se reddidit. Iste est qui juxta abbatem Robertum cum aliis personis requiescit.

Anno Domino 1159, coepit generale schisma inter papam Alexandrum et Octavianum, quod per annos fere decem et novem perduravit.

1247C Anno Domini 1161, episcopus Lingonensis Godefridus, quondam prior Claraevallis episcopatum dimisit, et Claramvallem est reversus, ad amplexus suae Rachelis.

Anno Domini 1162, episcopus Belvacensis Henricus, frater regis et monachus Claraevallis, factus est archiepiscopus Remensis, et abbas Claraevallis domnus Fastraudus promotus est in abbatem Cistercii. Abbas quoque Igniaci domnus Gaufridus, promotus in abbatem Claraevallis quadriennio circiter praefuit; et quia litteris erat optime institutus, opus insigne super Cantica canticorum fecit, et plures libros alios et sermones scripsit.

Anno Domini 1163. De tribus regibus, qualiter venerunt de Mediolano Coloniam, per archiepiscopum 1247D Renaldum, sub imperatore Friderico. Eodem 83 anno assignamus ea quae referuntur in libro Miraculorum domni Herberti, de mortalitate quae facta est in abbatia Grandissilvae sub abbate Poncio.

1248A Anno Domini 1164, obiit Parisius in praesentia papae, sanctus abbas Fastraudus Cisterciensis. Et eodem anno mortuus est apud Claramvallem episcopus Godefridus quondam Lingonensis, VI Idus Novembris.

Anno Domini 1165, episcopus Alanus Antissiodorensis episcopatum dimisit, et apud Ripatorium reversus est, et frequenter morabatur apud Claramvallem, ubi postmodum obiit. Eodem anno abbas Claraevallis domnus Gaufridus, videns contra se, sive juste, sive injuste quorumdam odia concitata, abbatiam dimisit, et factus est abbas Claraevallis vir nobilis et religiosus, Poncius Alvernensis, qui erat abbas in Grandisilva. Et iste quinquennio praefuit.

1248B Anno Domini 1166, fervebat procella schismatis inter falsum papam quem tuebatur imperator, et papam Alexandrum cui favebat noster ordo: unde contigit monachos nostri ordinis ab imperio, maxime vero a Burgundia expelli, et abbatias Franciae dispertiri.

Anno Domini 1170 finiente, abbas Claraevallis Poncius, factus est Claromontensis episcopus in Alvernia. Abbas quoque de Fossanova domnus Geraldus, in abbatem Claraevallis est assumptus. Hic est de Alvernia oriundus. Quinquennio praefuit. Hujus Vitam habemus.

Anno Domini 1171 incipiente, beatus Thomas Cantuariensis martyrizatus est, et eodem anno 1248C sanctus Gundricus eremita requievit in Anglia, cujus Vita habetur.

84 Anno Domini 1172, Gislebertus quondam abbas de Hoilanda in Anglia, qui fecit sermones super Cantica canticorum in modum beati Bernardi, apud Ripatorium obiit.

Anno Domini 1173, obiit sanctus Haymo Savigniensis monachus, cujus Vita apud Claramvallem habetur.

Anno Domini 1174, obiit sanctus Petrus Tharentasiensis archiepiscopus, anno XXIII sui pontificatus. Ejus Vitam scripsit domnus Gaufridus, abbas quondam Clarevallensis. Eodem anno facta est dedicatio ecclesiae Clarevallensis, et canonizatio beati Bernardi, et elevatio ejus, ubi adfuit domnus 1248D Wichardus Lugdunensis archiepiscopus, abbas quondam Pontiniaci. Et sequenti anno, in capitulo generali receperunt cantum beati Bernardi, et cantum de Trinitate.

Anno Domini 1175, decimo septimo Kalendas 1249A Novembris, apud Igniacum martyrizatus est abbas Geraldus Clarevallensis.

Anno Domini 1176, abbas Altaecumbae domnus Henricus, in abbatem Clarevallensem promotus, quatuor circiter praefuit annis. Iste quam cito filius suus abbas domnus Geraldus de Fossanova factus fuit ante eum abbas Claraevallis, domnum Gaufridum quondam Clarevallensem abbatem, tunc contemplationi vacantem, in Fossanova praefecit. Et item quando ipse de Altacumba ad Claramvallem assumptus est, eumdem abbatem Gaufridum ad Altamcumbam loco sui promovere curavit.

Anno Domini 1178, mortuus est apud 85 Claramvallem venerabilis Gaufridus, episcopus Soranus in Sardinia, in dedicatione Claraevallis, et juxta 1249B Godefridum episcopum est sepultus: cum quibus paulo post adjunctus est episcopus Antisiodorensis. Et hoc anno domnus Herbertus monachus Claraevallis, qui fuerat abbas de Moris, librum Miraculorum apud Claramvallem conscripsit. Unde si quando in eodem libro invenitur: «Ante tres annos, vel ante quatuor, vel ante septem annos contigit hoc vel illud,» debemus ab isto anno incipere, et ita superius ascendendo computare. Testimonium domni Gossuini monachi quondam Claraevallis qui apud Chiminum diu mansit, et in Burlencuria requievit. Hic ergo scripsit quemdam librum Miraculorum, ad abbatem Everbaci Gerardum, et in prologo suo ait: «Joannes prior Claraevallis, pulchrum volumen 1249C fecit componi, in quo miracula diversorum et visiones, ad aedificationem legentium continebantur descripta. Praeterea et domnus Herbertus, qui aliquando capellanus domni Henrici exstitit abbatis, magnum satis diversarum visionum et miraculorum edidit volumen: qui postea Dei providentia Sardiniae fuit archiepiscopus.» Haec Gossuinus. Cum eodem vero Herberto quidam abiit monachus Claraevallis Ancherus, qui factus est Soranus episcopus, et post eumdem Herbertum fuit archiepiscopus Turritanus. Apud Berlencuriam sepulta est hoc tempore virgo Christi Emelina, de qua domnus Gossuinus praedictus quaedam mira retulit.

Anno Domini 1179, facta est reconciliatio inter 1249D papam Alexandrum et imperatorem Fridericum: et idem papa concilium magnum tenuit Romae in palatio 86 Lateranensi; in quo concilio abbas Claraevallis domnus Henricus factus est Albanensis episcopus cardinalis. Et eodem anno rex Philippus Remis coronatus, XLIV circiter annis regnavit. Electus est in abbatem Clarevallensem abbas Petrus Igniacensis monoculus, cujus Vitam habemus. Septem annis praefuisse invenitur.

Anno Domini 1180, apud Tresfontes, tempore visitationis quam faciebat abbas Petrus Clarevallensis, intrante Martio, contigit venerabilem virum abbatem Alardum a quodam hypocrita monacho interfici.

Anno Domini 1181, apud Claramvallem mortuus 1250A est venerabilis Eskilus Danorum archiepiscopus, sumpto habitu ordinis: qui diu manserat in Claravalle, et sibi substituerat archiepiscopum in Dacia, Absalonem nomine. Albanensis autem episcopus Henricus, missus in Burgundiam legatus, duos archiepiscopos, Lugdunensem et Narbonensem, deposuit: castrum haereticorum quod Vallis dicitur, per miraculum cepit: apud Cistercium generali capitulo praefuit, et anno sequenti ad curiam revertitur tempore papae Lucii.

Anno Domini 1182, a Claravalle missus est conventus, ad fundandam abbatiam de Boccan, in Hungaria.

Anno Domini 1183. Usque ad haec tempora vivebat sanctus Hugo abbas Bonaevallis. Iste est qui 1250B mulierem inferratam primo ab acubus ferreis liberavit; quam postea sanctus Petrus Tharentasiensis a sudibus, id est brochis ligneis de brachio ejus exeuntibus, perfecte sanavit. Aliud miraculum eidem sancto Hugoni 87 assignatur, et in libro domni Herberti continetur; de Cursore, qui post mortem ei peccata sua plorando confessus est. Reliqua de vita ejusdem sancti, domne prior, si habere volueritis, colloquium, Deo dante, nobiscum habebitis.

Anno Domini 1184. In domo monialium, sita juxta Burlencuriam, sub providentia ejusdem domus, floruit hoc tempore in maxima opinione, quaedam virgo Christi Ascelina, ejusdem loci priorissa: de cujus vita excellentissima breviter hic aliqua 1250C occurrunt inserenda ex narratione domni Gossuini satis prolixa. Mater hujus Ascelinae beati Bernardi et episcopi Godefridi fuit consanguinea, de villa juxta Firmitatem super Albam procreata. Cum esset annorum circiter XXX, sub potestate viri constituta, Dominum rogavit ut ab ea tollere dignaretur quidquid saluti suae obsistere videbatur. Et mortuo viro suo, cum filia quinquenni saeculum reliquit, submittens se consilio beati Bernardi. Haec de matre. Ascelina vero puella adhuc quinquennis, in secretiori loco extensis ad coelum manibus, levans oculos Dominum rogavit ut virginitatem sibi traditam deinceps conservare dignetur: quod in magna tunc fuit admiratione. Item. Dum 1250D mater praegnans esset, a quodam viro qui visus est in habitu candido, audivit quod filiam gestaret quae magni apud Deum futura esset meriti. Et sancta Glodesindis Metensis apparuit matri et dixit: «Filia, ait, tua mihi procul dubio comparata, aequabitur in meritis,» etc. Abbatia Burlencuriae Cisterciensem ordinem recepit; et mater cum filia, de licentia sancti Bernardi, in abbatiam monialium de Polengeio transierunt. Cunctas 88 ibi sorores Ascelina suo illustravit exemplo. Abbatissa loci erat filia fratris beati Bernardi, etc.

Anno Domini 1186, mortuus est apud Claramvallem vir reverentissimus, abbas Petrus monoculus; cujus Vitam, domne prior, credo vos habere, et idcirco de eo breviter pertranseo. Et abbas Albaeripae 1251A Garnerius, in abbatem Clarevallensem promotus, sex annis praefuisse dignoscitur.

Anno Domini 1187, terra Hierosolymitana fuit perdita.

Anno Domini 1187, domnus Henricus Albanensis episcopus, a papa Gregorio VIII constitutus legatus, cum diligentia omnimoda officium sibi injunctum peragebat. Et primo quidem, secundum mandatum sibi datum, instituit ut, a praesenti anno in quinquennium, per omnes sextas ferias esset fidelium populus in cibo quadragesimali; et ut feria quarta, et Sabbato omnes incolumes abstinerent a carnibus. Dominus vero papa, sibi et fratribus suis cardinalibus, et famulis, etiam secunda feria per eosdem annos usum carnium interdixit. Venit autem 1251B dictus legatus (post colloquium regis et imperatoris quod fuit apud Yvodium) exinde Moguntiam, ubi cruce signatus est imperator, cum LXVIII magnis principibus. Inde venit Leodium, ubi Radulfum episcopum cruce signavit; et clericos LXVI, qui praebendas suas in manu sua resignaverant, ita de una ecclesia ad aliam commutavit per suam providentiam, ut et Simoniam evaderent, et praebendas non amitterent. Et hoc anno assignantur ea, quae in parva historia Walliae continentur, de archiepiscopo Cantuariensi Balduino, 89 qui fuit de ordine Cisterciensi, et de legatione ejus.

Inter haec autem, et ista, Albanensis episcopus, domnus cardinalis Henricus, quemdam tractatum 1252A ad suos Clarevallenses edidit. Laborabat autem pro pace inter regem Franciae et regem Angliae, inter comitem Philippum Flandrensem et Ecclesiam Atrebatensem. Et ista lucerna talis exstinguitur apud Atrebatum Kalendis Januarii. Cujus corpus Claramvallem cum gloria relatum, tumulatum est in medio duorum sanctorum, retro majus altare, inter sanctum videlicet Malachiam, et sanctum Bernardum.

Anno Domini 1190, contigit insigne miraculum, de imagine gloriosae virginis Mariae, et imagine infantuli Filii sui; quam invenies in fine Miraculorum libri Clarevallensis, de Armario psalteriorum.

Anno Domini 1191, in partibus transmarinis civitas Acra recuperata est a Christianis. Inter alios principes, qui ante Acram mortui sunt, mortuus est 1252B etiam nobilis comes Flandriae Philippus; cujus ossa Claramvallem relata, posita sunt decenter in lapidoo sarcophago, in propria ipsius capella.

Anno Domini 1192, canonizatio beati Malachiae. Lingonensis episcopus Manasses a partibus transmarinis cum rege Franciae reversus, eodem anno moritur, et apud Claramvallem sepelitur. Et abbas Claraevallis Garnerius in episcopum Lingonensem eligitur. Apud Coloniam hoc tempore mortuus est, reverendus et religiosissimus presbyter Everardus; de cujus vita et obitu, et de locorum transitu animae ejus post mortem, ipse qui haec vidit in spiritu, domnus Gossuinus multa retulit.