PRAEFATIO.

158 Fuisse Herbertum natione Hispanum, patria Legionensem, colligi videtur ex ejus libro secundo de Miraculis, capite primo, ubi refert se vidisse frequenter et familiariter cognovisse Dominicum quemdam, ex Carrezedae monasterii coenobita solitarium, in regione Hiberiae, haud procul ab urbe Legionensi. Carrezedae seu Carracetae domus, candorem vestium cum regula Cisterciensi non nisi anno 1203 accepit, ut me docent Annales Cistercienses, ad annum Christi 1127, cap. 6, numero 8. Erat ergo ex nigris Benedictinis admirandus ille senex Dominicus, quem non raro conveniens Herbertus, gemitus viri sancti, et uberes lacrymas spectans, totus in lamentum et fletum cum illo resolvebatur. Atque haec, ni fallor, fuere Herberto vitae perfectioris semina, qui deinde in Claravalle sumpto habitu monastico, inter S. Bernardi discipulos educatus, ex illorum, aliorumque religiosorum (quorum maxime consuetudinem requirebat) consortio, primaevum sacri Ordinis Cisterciensis spiritum hausit. Per id tempus, pluribus annis ut ipse ait lib. II, cap. 25, Fastrado abbati in sua mensa ministravit, viro omnium virtutum, qui ex anno 1157, post Robertum S. Bernardi successorem proximum, Claraevalli ad quinquennium praefuit, 159 ac deinde anno 1162, creatus abbas Cisterciensis; post duos denique annos, nempe anno 1164, sanctitatis fama inclytus e vivis abiit. Herberto aetate ac rerum experientia jam maturo delatum est regimen abbatiae de Moris: unde postmodum in Claramvallem reversus, cum esset capellanus Henrici Clarevallensis abbatis, qui paulo post cardinalis episcopus Albanensis constitutus est, scripsit de Miraculis libros tres anno Christi 1178, annis quinque et viginti post S. Bernardi obitum, ut colligitur ex libro I, cap. 31, et lib. II, cap. 13. Quare, ut monet auctor Chronici Clarevallensis, ex hoc uno anno reliqui investigandi sunt, si quando ante tres annos, vel ante septem aut plures hoc vel illud contigisse memorat. Promotus est haud multo post in archiepiscopum Turrium Sardiniae, moxque Joannes Eremita quaedam illi obtulit de Vita et rebus gestis S. Bernardi, praetermissa a senioribus, quae ex nonnullorum ejus discipulorum ore accepta, illius hortatu ediderat. Apud Chrysostomum Henriquez in Menologio, et in Fasciculo sanctorum Cistercii, itemque apud Angelum Manrique in Annalibus Cisterciensibus, permulta occurrunt citata ex libro Exordii Ordinis Cisterciensis, ejusque Appendice, vel ex libro De viris illustribus Ordinis Cisterciensis, vel ex Joanne Eremita in Vita S. Bernardi, quae ex his Herberti libris descripta sunt. Unde est quod Vitae S. Bernardi per Joannem Eremitam longe plura capita ab his auctoribus laudata reperies, quam quae nos ex autographo veteri hic protulimus, quia scilicet Herberti opus ajnepivgrafon, quod Joannis Eremitae lucubrationi proxime subjectum erat, ipsi Joanni ab incautis attributum est, ac pro Vitae S. Bernardi quadam continuatione habitum. Fontem ipsum damus, quem mirabitur lector tandiu latuisse in membranis Claraevallis, cum et ad fidem auctoris, et ad ejus narrationum gravitatem utilitatemque animum adjecerit. In codice ms. quia trium librorum capita arithmeticis duntaxat notis, non etiam titulis distincta erant, nos 160 omnibus inscriptiones proprias ex ipsismet singulorum argumentis elicitas praefiximus. De Herberti obitu, rebusque ab eo in episcopatu gestis docebit nos fortasse aliquando Sardinia, coeli gravitate infamis, de qua dixit poeta: cum mors venerit, in medio Tibure Sardinia est. Audeo vero ego dicere, cum in eam insulam appulit Herbertus (quae erat ejus virtutum amoenitas) Sardinia in media Tibur fuit. Solidam ejus historiam dabit liber Vitae, in quo legunt beati (inquit Augustinus) sine syllabis temporum, et nunquam claudetur codex eorum.