1165 ORDO RERUM QUAE IN
HAC VOLUMINIS PRIMI PARTE PRIORI CONTINENTUR. S. BERNARDUS ABBAS
CLARAE-VALLENSIS.1165 PRAEFATIO
GENERALIS.§ I. De variis S. Bernardi Operum editionibus, ubi
novissimae hujus editionis tum causae et rationes, tum commoda utilitatesque
explicantur. 15 § II. De Bernardi sanctitate, doctrina et
auctoritate in Ecclesia. 25 § III. De Bernardi profectu in
emendandis moribus clericorum, monachorum et laicorum. 29 § IV. De
schismate Anacleti per sanctum Bernardum compresso. 33 § V. De
erroribus Petri Abaelardi et Gilberti Porretani a sancto Bernardo refutatis.
41 § VI. De Henricianis et aliis haereticis a sancto Bernardo
repressis. 47 § VII. De expeditionis sacrae praedicatione per S.
Bernardum facta ejusque infelici successu. 53 CHRONOLOGIA
BERNARDINA. 57 S. BERNARDI OPERUM
TOMUS PRIMUS. EPISTOLAE.EPIST. I. Ad Robertum nepotem
suum, qui de ordine Cisterciensi transierat ad Cluniacensem. Robertum
consanguineum, qui vel horrore strictioris regulae, seu vitae laxioris
illecebra, vel etiam blanditiis et subdolis aliorum susurris inductus a
Cisterciensibus ad Cluniacenses transierat, mira charitate et affectu plus quam
paterno revocat. 67 EPIST. II. Ad Fulconem puerum qui postea fuit
Lingonensis archidiaconus. Fulconem canonicum regularem, quem avunculus
blanditiis et promissis ad saeculum retraxerat, graviter et serio monet, ut
potius Deo quam avunculo obediat et adhaereat. 79 EPIST. III. Ad
canonicos regulares de Aildi curte. Laudibus suis se terreri magis, quam
demulceri. Deinde quosdam ex canonicis S. Augustini a se susceptos, non esse
impediendos. 87 1166 EPIST. IV. Ad Arnoldum abbatem
Morimundi. Arnoldum abbatem, temere relicto monasterio, peregrinantem, ad
monasterii curam revocat, fratrum scandala et gregis pericula exponens.
89 EPIST. V. Ad Adam monachum. Dehortatur, ne Arnoldo abbati
Morimundi adhaereat, nec se peregrinationis, aut potius vagationis ejus socium
praebeat. 91 EPIST. VI. Ad Brunonem Coloniensem. Monachos
quosdam abbatis Morimundi vagabundos opera Brunoni reduci cupit ad monasterium.
92 EPIST. VII. Ad Adam monachum. Adamum ut ad monasterium vel
nunc tandem, abbate mortuo, redeat, hortatur: ostendit, in tali causa, nullum
fuisse obedientiae vinculum. Demum respondet, cur aliorum Ordinum religiosos
recipiat. 93 EPIST. VIII. Ad Brunonem Coloniensem electum.
Bernardus a Brunone consultus de acceptando episcopatu Coloniensi, ita
respondet, ut suspensum eum teneat, imo terreat mole tanti muneris, monens per
orationes consulere Deum. 105 EPIST. IX. Ad eumdem jam
archiepiscopum Coloniensem. Brunonem recens creatum archiepiscopum Coloniensem
ad timorem inducit 107 EPIST. X. Ad eumdem. Brunonem ad justum
corripiendi zelum excitat. 108 EPIST. XI. Ad Guigonem priorem et
caeteros Cartusiae majoris religiosos. De verae et sincerae charitatis lege,
signis, effectis gradibus, perfectione Patriae reservata, multa pie disserit.
108 EPIST. XII. Ad eosdem. Orationibus eorum se commendat.
115 EPIST. XIII. Ad Dominum papam Honorium. Alberici electionem
ad episcopatum Catalaunensem ratam haberi petit. 116 EPIST. XIV.
Ad eumdem Honorium papam. Causam ecclesiae Divionensis, summo pontifici
commendat 117 1167 EPIST. XV. Ad Haimericum
cancellarium. Unde supra. 118 EPIST. XVI. Ad Petrum presbyterum
cardinalem. Unde supra. 119 EPIST. XVII. Ad Petrum diaconum
cardinalem. Excusat se quod vocatus non venerit, de scriptis postulatis
respondet. 119 EPIST. XVIII. Ad eumdem. Opinionem sanctitatis a
se amoliri nititur, et promittit se quos scripserat libellos communicaturum.
120 EPIST. XIX. Ad eumdem. Commendat Remenses legatos.
122 EPIST. XX. Ad Haimericum cancellarium. Unde supra.
123 EPIST. XXI. Ad Matthaeum legatum. Excusat se perbelle, quod
vocatus ad negotia tractanda, non accesserit. 123 EPIST. XXII. Ad
Humbaldum Lugdunensem archiepiscopum et legatum. Causam episcopi Meldensis
commendat. 124 EPIST. XXIII. Ad Attonem Trencensem episcopum.
Attonem episcopum, qui in morbo mortem cogitans, omnia sua distribuerat in
pauperes, restitutum valetudini solatur, et laudat. 125 EPIST. XXIV.
Ad magistrum Gillebertum universalem, episcopum Londoniensem. Laudat
Gillebertum, quod, factus episcopus, paupertatem colat. 128 EPIST.
XXV. Ad Hugonem Rothomagensem archiepiscopum. Hortatur Hugonem, ut apud suos
Rothomagenses patiens simul ac pacificus esse studeat; zelum quoque discretione
moderetur. 129 EPIST. XXVI. Ad Guidonem Lausannensem episcopum.
130 EPIST. XXVII. Ad Ardutionem Gebennensem eletum. Monet ut
electionem suam divinae gratiae tribuat, eique sedulo deinceps cooperari
studeat. 130 EPIST. XXVIII. Ad eumdem jam episcopum. Interim
hortatur ut dignitatem, quam sine meritis praecedentibus obtinuit, saltem
subsequentibus ornet. 131 EPIST. XXIX. Ad Stephanum Metensem
episcopum. Congratulatur Stephano de pace Ecclesiae reddita, idque nonnisi
unius Dei beneficio tribuendum. 132 EPIST. XXX. Ad Alberonem
primicerium Metensem. Negotium quoddam, quod Albero urgebat, ex Dei
beneplacito perficiendum monet, non tam requirens datum, quam fructum.
132 EPIST. XXXI. Ad Hugonem comitem Campaniae, militem Templi
factum. Hugoni gratulatur ob susceptam militiam sacram, et beneficiorum
memoriam promittit. 135 EPIST. XXXII. Ad Abbatem Sancti-Nicasii
Remensis. Abbatem ob discessum et transitum Drogonis monachi ad aliud
monasterium, consolatur et ad patientiam hortatur. 136 EPIST.
XXXIII. Ad Hugonem Pontiniacensem abbatem. Planius mentem suam prescribit de
susceptione Drogonis, et omnem a se sinistram suspicionem depellit.
138 EPIST. XXXIV. Ad Drogonem monachum. Congratulatur Drogoni,
quod ad strictiorem observantiam transierit; hortaturque ad perseverantiam.
139 EPIST. XXXV. Ad magistrum Hugonem Farsitum. Humberti
cujusdam causam ei commendat, monetque ut in sententia quadam erronea corrigi
non erubescat. 141 EPIST. XXXVI. Ad eumdem. Respondet litteris
Hugonis, suadetque ut ab impugnanda episcopi jam defuncti sententia desistat.
142 EPIST. XXXVII. Ad Theobaldum comitem Campaniae. Miratur se
in causa Humberti justa et aequa petentem pati repulsum: monetque ut intuitu
supremi judicis misero non neget opem et misericordiam. 143 EPIST.
XXXVIII. Ad eumdem. Unde supra. 145 EPIST. XXXIX. Ad eumdem.
Diversorum causas Theobaldo commendat. Denique ut erga episcopos, concilii causa
in ejus civitate constitutos, honorifice et reverenter se gerat, hortatur.
146 EPIST. XL. Ad eumdem. Pauperem religiosum Theobaldo
commendat. 147 EPIST. XLI. Ad eumdem. Senem religiosum
commendat. 148 EPIST. XLII. Ad Henricum Senonensem archiepiscopum.
Haec epistola potius Justi tractatus nomen et locum merebatur: itaque e sede
sua submotam ad tomum secundum inter tractatus remisimus, cum hoc titulo: De
moribus et officio episcoporum epistola 42 seu tractatus, ad Henricum Senonensem
archiepiscopum. 148 EPIST. XLIII. Ad eumdem Henricum. Scribit
pro libertate ecclesiae Molismensis. 148 1168 EPIST.
XLIV Ad eumdem. Unde supra. 148 EPIST. XLV. Ad Ludovicum regem
Francorum. Cistercienses Ludovicum regem, Parisiensi episcopo infestum ac
injurium, graviter ac libere redarguunt, causam illius apud pontificem Romanum
acturi, si rex a male coeptis non destiterit. 149 EPIST. XLVI. Ad
dominum papam HonoriumXI Unde supra Conqueruntur apud Pontificem, quod
relaxatione interdicti subreptitie obtenta, Rex Galliae jam pridem pronus ad
pacem, factus sit obstinatior. 153 EPIST. XLVII. Ad eumdem ex
persona Gaufridi Carnotensis episcopi Exponit Pontifici causam episcopi
Parisiensis a rege Ludovico inique oppressi, qui interdicto ab episcopis
Gallicanis compulsus restitutionem promiserat. sed absolutione ab Honorio
obtenta contumacior factus non praestitit. 153 EPIST. XLVIII. Ad
Haimericum cancellarium. Unde supra, et contra obtrectatores. Querelas in se
factas diluit, et solitudinis sitentrique facultatem precatur.
154 EPIST. XLIX. Ad dominum papam Honorium. Pro Henrico
Senonensi archiepiscopo. 157 EPIST. L. Ad eumdem. Unde supra.
Postulat ut archiepiscopo liceat ad sedem apostolicam appellare.
158 EPIST. LI. Ad Haimericum cancellarium. Unde supra.
158 EPIST. LII. Ad eumdem. Episcopum Carnotensem non affectasse
profectionem Jerosolymitanam. Causis et negotiis publicis absolvi se rogat.
159 EPIST. LIII. Ad eumdem. Duos religiosos, et in his seipsum
Haimerico repraesentat. 159 EPIST. LIV. Ad eumdem. Vivianum
abbatem commendat, monetque de cura animae serio gerendae.
160 EPIST. LV. Ad Gaufridum Carnotensem episcopum. Monachum
quemdam reclusum desertorem instituti, sed jam resipiscentem, a Gaufrido suspici
et juvari postulat. 160 EPIST. LVI. Ad eumdem. De peregrinatione
Jerosolymitana Norberti se incertum esse. Sententiae ejusdem de Antichristo se
non assentire. Causam quoque Humberti commendat. 162 EPIST. LVII.
Ad eumdem. Per minora vota non debere impediri majora bona. Videtur hoc, ni
fallor, scribere in causa monachi, de quo supra epistola LV.
163 EPIST. LVIII. Ad Ebalum Catalaunensem episcopum. Hortatur
Ebalum, ut monasterio seu ecclesiae omnium sanctorum virum idoneum praefici
curet. 165 EPIST. LIX. Ad Guilencum Lingonensem episcopum.
Hortatur ut res quasdam ecclesiae S. Stephani Divionensis, per obitum Garnerii
vacantes, ad tollendam scandalis et calumniis ansam, eidem ecclesiae cedat.
166 EPIST. LX. Ad eumdem. Supplicat pro ecclesia Molismensi.
167 EPIST. LXI. Ad Ricuinum Tullensem episcopum. Hominem qui
poenitentiam subiturus, jussu episcopi Tullensis venerat, ad eumdem remittit
curandum. 167 EPIST. LXII. Ad Henricum Virdunensem episcopum.
Feminam multis obstrictam peccatis, sed jam poenitentem commendat episcopo.
168 EPIST. LXIII. Ad eumdem. Purgat se de facto temerario, cujus
insimulatus fuerat; ejus notitiam cupit: Guidonem eidem commendat.
168 EPIST. LXIV. Ad Alexandrum Lincolniensem episcopum.
Philippus volens proficisci Jerosolymam, ad Claram-Vallem forte divertens, illic
manere decrevit. Alexandri ad hoc consensum requirit. Negotium cum creditoribus
Philippi illi commendat. Denique hortatur eumdem ne gloriae mandanae nimium
fidat. 169 EPIST. LXV. Ad Alvisum abbatem Aquiscincti. Laudat in
Alviso paternam erga Goduinum mansuetudinem. De admissione se excusat, et veniam
precatur. 170 EPIST. LXVI. Ad Gaufridum abbatem Sancti- Medardi.
Operam ejus requirit in reconciliando sibi abbate Alviso; solatur eumdem in
tribulationibus. 173 EPIST. LXVII Ad monachos Flaviacenses.
Susceptionem B. Monachi tuetur, tanquam de ignoto sibi hactenus monasterio, et
justas ob causas discedentis. 175 EPIST. LXVIII. Ad eosdem. Unde
supra. 176 EPIST. LXIX. Ad Guidonem abbatem de Tribus Fontibus.
Guidonem, qui incuria ministrantium in consecratione calicis erraverat, ob
defectum vini, instruit. 179 EPIST. LXX. Ad eumdem. Docet qualis
misericordia in pastore esse debeat, monetque ut sententiam in monachum
transgressorem latam retractet. 182 EPIST. LXXI. Ad monachos
ejusdem loci. Se distulisse hactenus visitationem, non incuria, sed
exspectatione opportunitatis; de Rogerii abbatis obitu eos consolatur.
183 1169 EPIST. LXXII. Ad Rainaldum Fusniacensem
abbatem. Ostendit quam sit alienus alaudibus. Jugum Christi leve esse. Patris
nomen detrectat, Frater vocari contentus. 184 EPIST. LXXIII. Ad
eumdem. Rainaldum de commisso sibi praelationis munere nimis anxium et
querulum instruit; monetque opem et solatium suis potius impendendum quam ab eis
requirendum. 187 EPIST. LXXIV. Ad eumdem. Optaverat Bernardus
Rainaldum molestis abstinere querimoniis; nunc jubet de rebus ejus se reddi
certiorem. 188 EPIST. LXXV. Ad Artaldum Prulliacensem abbatem.
Dissuadet monasterii conditionem in Hispania. 189 EPIST. LXXVI. Ad
abbatem canonicorum S. Petri De Monte. Quid agendum cum vero qui, post
diuturnam in domo et habitu religioso conversationem, ad saeculum et secundas
nuptias transierat. 190 EPIST. LXXVII. Ad Magistrum Hugonem de S.
Victore. (Haec quoque epistola hoc loco sublata inter tractatus tomo II locum
meruit.) 190 EPIST. LXXVIII. Ad Sugerium abbatem Sancti Dionysii.
Laudat Sugerium, misso fastu et externo splendore, ad modestiae et religiosae
disciplinae curam inopinato conversum. Clericum aulae potius, quam Dei
ministerio deditum acriter perstringit. 191 EPIST. LXXIX. Ad
abbatem Lucam. Feminarum contubernium fugiendum monet. Et quid de fratre in
crimen lapso faciendum. 199 EPIST. LXXX. Ad Guidonem abbatem
Molismensem. Consolatur afflictum ex gravi injuria: vindictam vero
misericordia temperandam. 201 EPIST. LXXXI. Ad Gerardum abbatem
Pultariensem. Purgat se adversus iniquam criminationem. 202 EPIST.
LXXXII. Ad abbatem Sancti Joannis Carnotensis. Abdicationem curae
pastoralis, et peregrinationem Jerosolymitanam dissuadet. 202 EPIST.
LXXXIII. Ad Simonem abbatem Sancti Nicolai. Eum in persecutione solatur.
Pios conatus non semper habere optatos successus. Praelato arctioris disciplinae
studioso quid agendum cum subditis. 204 EPIST. LXXXIV. Ad eumdem.
Monachum erroneum remittit, sed reducem lenius et mitius tractari suadet.
205 EPIST. LXXXV. Ad eumdem Guillelmum. Suaviter perstringit
Guillelmum, conquerentem sibi a Bernardo paribus amoris officiis non responderi.
206 EPIST. LXXXVI. Ad eumdem. Monachum fugitivum dure increpatum
et increpandum remittit. Ipsi vero Guillelmo, mutationem aut vitam privatam
meditanti, perseverare suadet. 210 EPIST. LXXXVII. Ad Ogerium
canonicum regularem. Improbat abdicationem curae pastoralis, etsi piae quietis
amore factam. Instruit nihilominus, quomodo deinceps privatus in coenobio vivere
debeat. 211 EPIST. LXXXVIII. Ad eumdem. Se multis occupationibus
impeditum, hactenus non potuisse votis ejus satisfacere: cogique etiam modo
parcius scribere. Opusculum quoddam suum edi in publicum vetat, nisi recognitum.
217 EPIST. LXXXIX. Ad eumdem. Scriptionis brevitatem excusat
praetextu sacri temporis, cui potius silentium competat: item professionis et
ruditatis, ut docendi munus usurpare non audeat. 220 EPIST. XC. Ad
eumdem. Amori sincero non opus esse prolixis litteris, aut multis verbis:
seque a valetudine propemodum desperata convalescere. 221 EPIST.
XCI. Ad abbates Suessione congregatos. Abbates excitat ad strenue curandum
negotium, cujus causa convenerunt. Studium profectus serio commendat: nil
morandum, si tepidi quidam et dissoluti forsan detrectent et obmurmurent.
222 EPIST. XCII. Ad Henricum regem Anglorum. Monachis a se
missis ad construendum monasterium, regis favorem postulat.
224 EPIST. XCIII. Ad Henricum Wintoniensem episcopum Officiose
eum salutat. 225 EPIST. XCIV. Ad abbatem cujusdam monasterii
Eboracensis, unde exierat prior cum aliquantis fratribus. 226 EPIST.
XCV. Ad Turstinum archiepiscopum Eboracensem. Charitatem et beneficentiam
ejus erga religiosos laudat. 228 EPIST. XCVI. Ad Richardum
Fontanensem abbatem et socios ejus, qui de alio ordine ad Cisterciensem
transierant. Laudat eos ob renovationem religiosae disciplinae.
229 EPIST. XCVII. Ad ducem Conradum. Dehortatur eum a bello
comiti Gebennensi inferendo, ne contra se 1170 ultorem Deum
provocet. 229 EPIST. XCVIII. De Machabaeis, sed ad quem scripta
sit ignoratur. Respondet ad quaestionem, cur ex justis antiquae legis, solis
Machabaeis Ecclesia diem festum decreverit. 230 EPIST. XCIX. Ad
monachum quemdam. Ob monachi cujusdam a suo coenobio discessum anxius, ejusdem
litteris sinistra se suspicione liberatum scribit. 234 EPIST. C.
Ad episcopum quemdam. Ejus erga religiosos pauperes favorem et beneficentiam
laudat. 235 EPIST. CI. Ad religiosos. Monachum qui sine licentia
discesserat, redeuntem benigne suscipi postulat. 236 EPIST. CII.
Ad quemdem abbatem. Monachi cujusdam dyscoli emendationem omni modo tentandam;
sed incorrigibilem ejiciendum, ne plures ejus consortio depraventur.
236 EPIST. CIII Ad fratrem Willelmi monachi Clarae-Vallensis.
Insigni paupertatis religiosae commendatione praevia, perstringit in eo nimium
in res terrenas affectum, cum damno pauperum, imo suo ipsius conjunctum, ut qui
mallet sua morti, quam amori Christi cedere. 237 EPIST. CIV. Ad
magistrum Gualterum de Calvo-Monte. Hortatur eum ad fugam saeculi, monens
potiorem esse causam Christi, et animae, quam parentum. 238 EPIST.
CV. Ad Romanum Romanae curiae subdiaconum. Vitae religiosae propositum
urget, mortis memoriam inculcans. 240 EPIST. CVI. Ad magistrum
Henricum Murdach. Ad capessendum religiosae vitae statum excitat, ejus
delicias breviter insinuans. 241 EPIST. CVII. Ad Thomam
praepositum de Beverla. Thomas iste Ordini Cistercienci in Clara-Valle sese
devoverat: procrastinantem Bernardus hortatur ad vota persolvenda. At surdo
cantatum sequens docebit epistola, ubi infelicem Thomae exitum commemorat. In
hac vero tota salutis oeconomia profundissime describitur.
242 EPIST. CVIII. Ad Thomam de Sancto-Audomaro, post
transgressionem promissionis suae veniendi ad conversionem. Hunc relictis
studiis religionem ingredi hortatur, proposito Thomae de Beverla exitu infelici.
249 EPIST. CIX. Ad illustrem juvenem Gaufridum de Perrona, et
socios ejus. Nobiles juvenes ob religiosae vitae propositum praedicat et ad
perseverantiam hortatur. 251 EPIST. CX. Ad parentes ejusdem
Gaufridi consolatoria. Non esse cur filium religiosum tanquam perditum
lugeant, vel etiam cur delictualo metuant. 253 EPIST. CXI. Ex
persona Eliae monachi ad parentes suos. Hortatur eos ne se Deo servire
volentem impedire aut retrahere conentur: indignum id fore et frustraneum.
253 EPIST. CXII. Ad Gaufridum Lexoviensem. Dolet eum deserto
religionis proposito rediisse ad seculum; et ad resipiscentiam hortatur.
255 EPIST. CXIII. Ad Sophiam virginem. Eam praedicat ob spretam
mundi gloriam: et expositis religiosarum virginum elogiis, privilegiis, praemiis
ac ornamentis ad perseverantiam hortatur. 256 EPIST. CXIV. Ad
alteram sanctimonialem. Quae sub habitu religioso animum gesserat mundo
deditum, eam jam resipiscentem praedicat, et ne gratiam negligat, hortatur.
259 EPIST. CXV. Ad aliam sanctimonialem de monasterio
Sanctae-Mariae Trecensis. Dissuadet ei eremum, quam temere et imprudentes
appetebat. 261 EPIST. CXVI. Ad Ermengardem quondam comitissam
Britanniae. Affectum sui cordis, et vim religiosae dilectionis suaviter et
familiariter insinuat. 262 EPIST. CXVII. Ad eamdem. Laudat ejus
in divino servitio alacritatem, suumque illius videndae desiderium indicat.
263 EPIST. CXVIII. Ad Beatricem nobilem et religiosam matronam.
Officiosam ejus charitatem et sollicitudinem commendat. 263 EPIST.
CXIX. Ad Ducem et Ducissam Lotharingiae. Gratias agit pro condonatis
hactenus vectigalibus, sed caveri cupit, ne gratia principum opera ministrorum
intervertatur. 264 EPIST. CXX. Ad Ducissam Lotharingiae. Pro
beneficiis oblatis gratias agit, et ab iniquo bello eam deterret.
265 EPIST. CXXI. Ad Ducissam Burgundiae. Offensam Hugoni placare
nititur, et assensum in conjugium quoddam ab ea exposcit. 266 EPIST.
CXXII. Hildeberti Turonensis archiepiscopi ad Bernardum abbatem. Bernardi
fama nominis et sanctitatis permotus, familiaritatem ejus exposcit.
266 EPIST. CXXIII. Rescriptum abbatis Bernardi ad Hildebertum 1171 Turonensem archiepiscopum. Laudes laudibus rependit.
267 EPIST. CXXIV. Ad eumdem Hildebertum qui nondum receperat
Dominum Innocentium papam. Hortatur ut Innocentium, in Gallia ob schisma Petri
Leonis exsulem, uti legitimum pontificem agnoscat. 268 EPIST. CXXV.
Ad magistrum Gaufridum de Loratorio. Operam ejus requirit in asserendo
pontificatu Innocentii adversus schisma Petri Leonis. 269 EPIST.
CXXVI. Ad episcopos Aquitaniae contra Gerardum Engolismensem. Causam
Innocentii ut legitimi pontificis, egregie tuetur adversus Gerardum
Engolismensem, schismatici partes agentem, cujus mores depingit, et subterfugia
eludit. 270 EPIST. CXXVII. Ad Guillelmum comitem Pictavorum, ducem
Aquitaniae ex persona Hugonis ducis Burgundiae. Guillelmum, antipapae Anacleto
faventem, hortatur ad Innocentium verum pontificem recipiendum.
281 EPIST. CXXVIII. Ad eumdem. Serio eum hortatur de reducendis
ad Ecclesiam clericis quos expulerat. 282 EPIST. CXXIX. Ad
Januenses. Pacem quam aliquando coram conciliaverat, constanter retinendam et
tuendam hortatur. 283 EPIST. CXXX. Ad Pisanos. Pisanos laudat ob
studium et favorem erga Innocentium papam, qui, Roma per antipapam Anacletum
occupata, exsul Pisas concesserat. 285 EPIST. CXXXI. Ad
Mediolanenses. Cum Mediolanenses Innocentio reconciliati, tamen titubare in
officio et obedientia viderentur, eos ad retinendam constantiam incitat recentia
Romanae Ecclesiae erga illos beneficia memorans. 286 EPIST. CXXXII.
Ad clerum Mediolanensem. Gratulatur clero Mediolanensi, cujus opera civitas,
relicto schismate Anacleti, ad unitatem Ecclesiae redierat.
287 EPIST. CXXXIII. Ad universos cives Mediolanensium. Invitatus
ad componendam pacem, laetatur ad hoc opus suam operam requiri.
288 EPIST. CXXXIV. Ad novitios apud Mediolanum conversos.
Novitiis Mediolanensibus gratulatur de conversione, seque peracto concilio illos
invisurum spondet. 289 EPIST. CXXXV. Ad Petrum Papiensem
episcopum. Delatas sibi laudes in Deum refundit. Episcopum ab operibus
misericordiae laudat. 289 EPIST. CXXXVI. Ad Innocentium papam.
Dalfinum, de illatis injuriis satisfacere paratum, mitius tractari cupit.
290 EPIST. CXXXVII. Ad Imperatricem Romanam. Mediolanenses non
ante receptos in gratiam a pontifice, quam ipsi Lotharium imperatorem
reciperent. Hinc eos clementiae imperatricis commendat. 291 EPIST.
CXXXVIII. Ad Henricum regem Anglorum. A rege suppetias petit pro Innocentio
papa. 292 EPIST. CXXXIX. Ad Lotharium imperatorem. Excitat
imperatorem ad reprimendos schismaticos. Causam cujusdam ecclesiae apud Tullum
sitae commendat. 293 EPIST. CXL. Ad eumdem. Pisanos pontificis
studiosos apud Lotharium commendat. 295 EPIST. CXLI. Ad Humbertum
abbatem Igniacensem. Graviter eum perstringit, ob munus praelationis
inconsulto ac temere dimissum. 296 EPIST. CXLII. Ad monachos
Alpenses. Monachos Alpenses, qui se sub ordine Cisterciensi Clarae Vallensibus
aggregaverant, commendat et consolatur de absentia patris ad altiorem gradum
assumpti. Hinc de novo abbate eligendo eos monet. 297 EPIST. CXLIII.
Ad suos Clarae-Vallenses. Diurnam sui absentiam excusat, sibi non minus, imo
magis gravem, quam suis. Interim breviter eos officii admonet.
298 EPIST. CXLIV. Ad eosdem. Molestiam longioris absentiae suae
a dilecta Clara-Valle, et tenerrimum erga filios suos affectum ac desiderium
exprimit. Solatium nihilominus suum in tantis pro Ecclesia laboribus indicat.
300 EPIST. CXLV. Ad abbates Cistercii congregatos. Hos laborum
et dolorum suorum conscios esse desiderat, excusans forte hoc pacto absentiam
suam. Optat sane non peregre, sed inter suos mori. 302 EPIST. CXLVI.
Ad Burchardum Balernensem abbatem. Gaudet suos in eo formando labores non
esse irritos: felicem tamen successum uni Deo tribuendum. 303 EPIST.
CXLVII. Ad Petrum abbatem Cluniacensem. Petrus Bernardum, peregre inter
varios et difficiles pro Ecclesia labores agentem, misso Gebuino archidiacono
Trecensi consolatus fuerat. Ejus itaque benevolum animum suavissime recolit, et
feliciorem exstincto jam schismate 1172 Ecclesiae statum
praedicat. 304 EPIST. CXLVIII. Ad eumdem. Paucis Petro
respondet, plura in aliam occasionem reservans. 305 EPIST. CXLIX.
Ad eumdem. Monet ut a monasterio sancti Bertini tam operose sibi vindicando
desistat. 306 EPIST. CL. Ad dominum papam Innocentium. Laudat
pontificem ex variis recte factis, ejusque zelum excitat adversus ambitionem
Philippi, qui modis illegitimis sedem Turonensem invadere tentabat.
306 EPIST. CLI. Ad Philippum Turonensis ecclesiae invasorem.
Gravem animi sui dolorem exprimit super Philippo, Turonensis ecclesiae
praesulatum indebitis modis ambiente. 310 EPIST. CLII. Ad dominum
papam Innocentium, pro Trecensi episcopo. Insolentiam clericorum nutriri
ignavia episcoporum: Trecensem vero ob clericos correptos gravari.
311 EPIST. CLIII. Ad Bernardum de Portis, de Ordine Cartusiensi.
Petenti expositionem in Cantica Salomonis, praetendit tenuitatem suam, tanto
scilicet operi, et aliorum exspectationi imparem. 312 EPIST. CLIV.
Ad eumdem. Non licuisse per negotia stare promissioni de invisendis
Cartusiensibus. Mittit petitos sermones in Cantica. 313 EPIST. CLV.
Ad Dominum papam Innocentium pro eodem quando electus est. Bernardum de
Portis, in Lombardia destinatum episcopum, dignum quidem eo honore, sed tali
loco minus idoneum; ideoque alteri convenientius reservandum.
314 EPIST. CLVI. Ad eumdem, pro clericis Aurelianensibus.
314 EPIST. CLVII. Ad Haimericum, pro eisdem.
315 EPIST. CLVIII. Ad dominum papam Innocentium, super
interfectione magistri Thomae, Prioris Sancti-Victoris Parisiensis.
315 EPIST. CLXIX. Ad eumdem, in persona Stephani Parisiensis
episcopi. Unde supra. 319 EPIST. CLX. Ad Haimericum
cancellarium, in personae ejusdem episcopi. Unde supra. 320 EPIST.
CLXI. Ad dominum papam Innocentium. Adversus auctores caedis Archembaldi,
subdecani Aurelianensis. 320 EPIST. CLXII. Ad Haimerium
cancellarium de eodem. 321 EPIST. CLXIII. Ad Joannem Cremensem
cardinalem presbyterum de eodem. 321 EPIST. CLXIV. Actio causae
Lingonensis ecclesiae ad dominum papam Innocentium. Conqueritur Bernardus,
quod subdole et contra datam fidem tentata sit electio episcopi Ecclesiae
Lingonensis. 322 EPIST. CLXV. Ad Falconem decanum, et Guidonem
thesaurarium Lugdunensis Ecclesiae. Unde supra. 325 EPIST. CLXVI.
Ad dominum papam Innocentium. Unde supra 326 EPIST. CLXVII. Ad
eumdem. Pro eodem negotio. 327 EPIST. CLXVIII. Ad episcopos et
cardinales Romanae curiae. Unde supra. 327 EPIST. CLXIX. Ad
dominum papam Innocentium. Cur clericos Ecclesiae Lingonensis vocatos
detinuerit; et quibus munus eligendi committendum. 328 EPIST. CLXX.
Ad Lodovicum Juniorem regem Francorum. Electionem Godefridi Prioris sui in
episcopum Lingonensem, cui Rex adversari visus est, vindicare nititur.
329 EPIST. CLXXI. Ad dominum papam Innocentium. Pro Falcone
Lugdunensi archiepiscopo electo. 331 EPIST. CLXXII. Ad eumdem in
persona Godefridi Lingonensis episcopi. Ejusdem cum superiore argumenti.
332 EPIST. CLXXIII. Ad ipsum Falconem. Religiosorum quorumdam
causam commendat. 332 EPIST. CLXXIV. Ad canonicos Lugdunenses, de
conceptione S. Mariae. Conceptionis festum novum esse; nullo niti legitimo
fundamento: caeterum non fuisse instituendum inconsulta sede apostolica cui
sententiam suam subjicit. 332 EPIST. CLXXV. Ad Patriarcham
Jerosolymorum. Praeventus ejus litteris familiariter respondet, et milites
Templi commendat. 336 EPIST. CLXXVI. Ad dominum papam Innocentium,
ex persona Alberonis Treverensis archiepiscopi. Suum erga Innocentium,
citramontanaeque Ecclesiae studium et obedientiam declarat.
337 EPIST. CLXXVII. Ad eumdem in persona ejusdem. Quaeritur
impositum sibi pastorale munus; sed in exsequendis quae sui sunt muneris,
impediri aemulatione aliorum, 1173 non sine ipsius culpa
Pontificis. 338 EPIST. CLXXVIII. Ad dominum papam Innocentium pro
Alberone Treverensi archiepiscopo. Queritur perversos quosdam et Ecclesiae
perniciosos homines in exsequendis pravis consiliis pontificiali auctoritate
muniri: alios interim praesules, zelum Dei habentes, destitui et contemni.
339 EPIST. CLXXIX. Ad eumdem pro eodem. Causam Alberonis
archiepiscopi Treverensis agit adversus abbatem Sancti-Maximini et monachos
rebelles et contumaces. 342 EPIST. CLXXX. Ad eumdem pro eodem.
Iterum commendat pontifici negotium archiepiscopi Treverensis, ut sententiam,
subreptitie obtentam, praevia meliore causae cognitione, revocet.
343 EPIST. CLXXXI. Ad Haimericum cancellarium. Profitetur se
beneficiis imparem, nonnisi voluntatis affectu gratum se esse posse.
344 EPIST. CLXXXII. Ad Henricum Senonensem archiepiscopum. Hunc
acriter perstringit, utpote durum, ut qui archidiaconum non recte deposuisset;
et ad aequa postulata ac pacis consilia difficilem. 344 EPIST.
CLXXXIII. Ad Conradum regem Romanorum. Reverentiam Sedis apostolicae ei
commendat. 345 EPIST. CLXXXIV. Ad dominum papam Innocentium. Non
posse mitti quos Pontifex petierat monachos. 345 EPIST. CLXXXV. Ad
Eustachium occupatorem Valentinae sedis. Hortatur ut memor aetatis suae, et
mortis imminentis, divinique judicii, resipiscat, nec pravis adulatorum
consiliis pareat. 346 EPIST. CLXXXVI. Ad Simonem filium Castellani
Cameracensis. Ejus tutelae Valcellenses monachos commendat, patris donationem
ab eo ratam haberi rogans. 348 EPIST. CLXXXVII. Ad episcopos
Senonas convocatos, contra Petrum Abaelardum. Excitat episcopos ad causam
religionis contra Abaelardum strenue agendam. 349 EPIST. CLXXXVIII.
Ad episcopos et cardinales curiae, de eodem. Monet ad vigilandum adversus
Petri Abaelardi errores. 351 EPIST. CLXXXIX. Ad dominum papam
Innocentium, de eodem. Animi dolorem indicat ob errores Abaelardi post schisma
statim exsurgentes, quibus Pontificem, occurrere monet. 354 EPIST.
CXC. Ad Innocentium pontificem, de erroribus quibusdam Petri Abaelardi.
357 EPIST. CXCI. Ad Innocentium ex persona domini archiepiscopi
Remensis, etc. Abaelardum, vana scientiae opinione tumidum, et de favore
curiae Romanae gloriantem, auctoritate Pontificia mature reprimendum.
357 EPIST. CXCII. Ad magistrum Guidonem de Castello. Monet eum
ita diligere ac fovere Abaelardum, ut tamen errores ejus non foveat.
358 EPIST. CXCIII. Ad magistrum Ivonem cardinalem, de eodem.
Indignum esse ut Abaelardus in Romana curia fautores inveniat.
359 EPIST. CXCIV. Rescriptum domini Innocentii contra haereses
Petri Abaelardi. 359 EPIST. CXCV. Ad episcopum Constantiensem.
Monet ut Arnaldum de Brixia, Italia et Gallia pulsum, et jam apud ipsum
delitescentem expellat, aut potius ad cavenda majora damna vinctum teneat
361 EPIST. CXCVI. Ad Guidonem legatum, de eodem. Cavendam ei
familiaritem Arnaldi de Brixia, ne sub ejus auctoritate securius errores suos
disseminet. 363 EPIST. CXCVII. Ad Petrum Bisuntinum decanum.
Increpat eum ob injurias abbati Chari-Loci illatas. 364 EPIST.
CXCVIII. Ad dominum papam Innocentium. Guidonem a vi et injuriis oppressoris
vindicari rogat. Nihil aeque decere summum Ecclesiae Praesulem ac zelum
justitiae. 365 EPIST. CXCIX. Ad eumdem. Unde supra. Rogat
sententiam pro Religiosis inique oppressis latam confirmari, nec ulterius aures
praeberi calumniis. 367 EPIST. CC. Ad magistrum Ulcerium
Andegavensem episcopum, pro gravi querela quae erat inter ipsum et abbatissam
Fontis-Ebraldi. 367 EPIST. CCI. Ad Balduinum abbatem Reatini
monasterii. Hortatur ut strenue incumbat officio suo: huc vero requirit verbum
praedicationis, exemplum operis, et praecipue studium orationis.
369 EPIST. CCII. Ad clerum Senonensem. Electionem novi Praesulis
non inconsulte et praecipitanter instituendam. 370 EPIST. CCIII.
Ad Attonem episcopum et clerum Trecensem. Monet ut Ansellum clericum Trecensem
ab armis et conjugio revocent. 371 EPIST. CCIV. Ad abbatem
Sancti-Albani. Suum erga eum affectum aperit: mutuum vero conspectum, si 1174 praesens vita non permittat, futurae reservari.
372 EPIST. CCV. Ad episcopum Roffensem. Durius se litteris ejus,
sed circa culpam, perstringi. 372 EPIST. CCVI. Ad Reginam
Jerosolymorum. Commendat quemdam consanguineum suum, et paucis monet Reginam
ita vivere, ut regnet perpetuo. 373 EPIST. CCVII. Ad Rogerium
regem Siciliae. Hortatur ut se pauperibus Religiosis benignum et beneficum
exhibeat. 374 EPIST. CCVIII. Ad eumdem. Desideratus a Rege,
mittit ex suis, quos ut viscera suae benigne suscipiet foveri rogat.
375 EPIST. CCIX. Ad eumdem. Praedicat regiam ejus munificentiam
in suscipiendis Religiosis a se missis. 375 EPIST. CCX. Ad dominum
papam Innocentium. Remensem praesulum Pontifici commendat.
376 EPIST. CCXI. Ad eumdem. Causam Cantuariensis archiepiscopi,
necnon Londinensis episcopi commendat. 376 EPIST. CCXII. Ad
eumdem. Causam Salamenticensis episcopi pathetice agit apud Pontificem,
insignem ejus humilitatem commendans. 377 EPIST. CCXIII. Ad
eumdem. Expostulat cum Pontifice, quod reconciliatio Petri Pisani, opera sua
et auctoritate ipsius Papae facta, irritetur. 378 EPIST. CCXIV. Ad
eumdem. Episcopum Cameracensem et abbatem Godescalcum commendat.
378 EPIST. CCXV. Ad eumdem. Pro episcopo et decano
Autissiodorensi. 379 EPIST. CCXVI. Ad eumdem. Comitem Radulfum,
qui repudiata uxore sua aliam duxerat, patronos in curia reperire queritur.
379 EPIST. CCXVII. Ad eumdem. Theobaldum causa justitiae et
fidelitatis erga Sedem apostolicam, premi queritur: sed ad iniqua compulsum ope
Pontificis expediri rogat. 380 EPIST. CCXVIII. Ad eumdem
excusatoria et novissima. Solita se apud Innocentium gratia excidisse
animadvertens, causas offensae occasione testamenti Ivonis cardinalis natus
modeste diluit. 381 EPIST. CCXIX. Ad tres episcopos curiae,
Albericum Ostiensem, Stephanum Praenestinum, Igmarum Tusculanum, et Gerardum
cancellarium. Pro interdicto quod erat in terra Regis propter archiepiscopum
Bituricensem. 382 EPIST. CCXX. Ad Ludovicum regem Francorum.
Iniquam regis postulationem in causa Radulfi rejicit, monens eumdem non premere
innocentes, et irritare contra se Regem supremum. 385 EPIST. CCXXI.
Ad eumdem. Unde supra. Graviter Ludovicum regem arguit, quod, pravis
consiliis adhaerescens, pacis consilia respuat. Se quidem hactenus regii nominis
studiosum, deinceps solius veritatis patronum, necnon malefactorum ejus testem
fore. 386 EPIST. CCXXII. Ad Joslenum Suessionensem episcopum, et
Sugerium abbatem Sancti-Dionysii. Queritur apud eos, ut Regis consiliarios, de
iniquis ejus contra Theobaldum molitionibus, contra pactum et pacem initam.
387 EPIST. CCXXIII. Ad Joslenum episcopum Suessionensem.
Satisfacit episcopo, cujus litteris praefixa talis erat salutatio, «Salutem in
Domino, et non spiritum blasphemiae.» Requirit nihilominus in eo majorem zelum
ad vindicandas Christi et Ecclesiae injurias. 390 EPIST. CCXXIV.
Ad Stephanum Praenestinum episcopum. Malefacta Ludovici regis et injurias in
Ecclesiam, episcopos, aliosque exponit. 391 EPIST. CCXXV. Ad
dominum episcopum Suessionensem. Hortatur ad studium pacis.
394 EPIST. CCXXVI. Ad Ludovicum regem Francorum. Bernardus et
Hugo queruntur de pertinacia regis in male coeptis: irritos esse suos in
concilianda pace labores non sine regni ejus exitio dolent.
394 EPIST. CCXXVII. Ad episcopum Suessionensem. Opem episcopi
perquam sollicite et ardenter implorat. 396 EPIST. CCXXVIII. Ad
Petrum Cluniacensem abbatem, conquerentem quod ei non rescriberet.
396 EPIST. CCXXIX. Petri Venerabilis ad Bernardum abbatem.
Bernardi litteris humanissime respondet, simulque causas dissensionum inter
Cluniacenses et Cistercienses exponit. 398 EPIST. CCXXX. Ad tres
episcopos Ostiensem, Tusculanum, Praenestinum. Monet illos officii, ut a
Christi grege in episcopatu Metensi lupos arceant. 417 EPIST.
CCXXXI. Ad eosdem pro abbate Latiniacensi. Innocentiam abbatis asserit ac
tuetur, et capita accusationum in eum producta diluit. Denique zelum disciplinae
1175 religiosae in ipsis requirit. 417 EPIST.
CCXXXII. Ad eosdem. Contra abbatem Sancti-Theofredi. 419 EPIST.
CCXXIII. Ad abbatem Joannem de Busaio, qui abbatiam reliquerat, et abierat in
solitudinem. Blande eum revocat a solitudine, ad quam, de misso monasterii
regimine, se contulerat. 420 EPIST. CCXXXIV. Ad Herbertum abbatem
Sancti-Stephani Divionensis. Temerariae scriptionis culpam Joanni condonari
rogat. 421 EPIST. CCXXXV. Ad dominum papam Coelestinum, pro
intruso Eboracensi. Auctoritatem sedis apostolicae adversus infamem et
simoniacum Eboracensis Ecclesiae invasorem implorat. 422 EPIST.
CCXXXVI. Ad totam curiam Romanam. Unde supra. 424 EPIST.
CCXXXVII. Ad totam curiam Romanam, quando elegerunt abbatem Sancti-Anastasii
in papam Eugenium. Miratur Bernardum abbatem Sancti-Anastasii, abstractum ab
otio et solitudine, ad totius Ecclesiae curam rapi: timetque hominem, quieti
assuetum, et rebus gerendis minus exercitatum, tanto oneri haud parem fore: unde
fideli cardinalium ope eum sublevari rogat. 425 EPIST. CCXXXVIII.
Ad dominum papam Eugenium prima. Bernardus Eugenio, recens in Pontificem
assumpto, gratulatur ac condolet: ipsum ad munus apostolicum fortiter obeundum
animat, ut conceptae de se multorum exspectationi respondeat.
427 EPIST. CCXXXIX. Ad eumdem. Depositionem Guillelmi
Eboracensis urget apud Pontificem, cui soli ea potestas competat.
431 EPIST. CCXL. Ad eumdem, de Eboracensi intruso. Laudat zelum
Eugenii. Porro eum nunc ostendi vult in deponendo Eboracensi, illam sedem
fraudulenter occupante. 432 EPIST. CCXLI. Ad Hildefonsum comitem
Sancti-Aegidii, de Henrico haeretico. Henricum, Petri Brusii haeretici
successorem, ejusque impia dogmata, et impura facinora describit, pungens
Comitem, quod talem in sua ditione sineret impune grassari.
434 EPIST. CCXLII. Ad Tolosanos post reditum suum. Sollicite
fugiendos, imo. et fugandos haereticos. Exercendam hospitalitatem. Nec quosvis
praedicatores admittendos. 436 EPIST. CCXLIII. Ad Romanos, quando
recesserunt a domino papa Eugenio. Romani; Arnaldo haeretico factionem
inflammante, antiquae Reipublicae ac libertatis formam restituere nitebantur,
sola sacrorum cura Pontifici relicta. Itaque vectigalia Pontificum sibi
vindicant, jubentes Pontificem decimis, et oblationibus tantum more prisco
contentum vivere. Hinc nata rebellio, et in Eugenium acrius concitata. Cujus
occasione Bernardus aspere, sed juste increpat Romanos tam iniquos in
Pontificem, cujus injuria in sanctos et omnes Catholicos redundet, non evasura
Dei vindictam, nisi mox resipiscant. 437 EPIST. CCXLIV Ad Conradum
regem Romanorum. Hortatur regem ad defensionem auctoritatis pontificiae
adversus rebelles Romanos. 440 EPIST. CCXLV. Ad dominum papam pro
Aurelianensi episcopo. Gaudet ob zelum pontificis in causa Aurelianensis
episcopi, etc. 442 EPIST. CCXLVI. Ad eumdem pro eodem, quando
praedictus Aurelianensis depositus est. Aurelianensem, sponte se episcopatu
abdicantem, pontifici commendat, ut honori ejus cautum esse velit: id
humilitatem ejus, et pontificis clementiam decere. 443 EPIST.
CCXLVII. Ad eumdem pro Remensis archiepiscopo. Displicet ei praeceps et
severior in Samsonem archiepiscopum Remensem sententia, de Pallii usu sublato.
445 EPIST. CCXLVIII. Ad eumdem. Praemonet pontificem, ne
Sagiensi, quantumvis supplici, reditum in episcopatum molienti, faciles aures
praebeat. 447 EPIST. CCXLIX. Ad eumdem. Priorem Casae-Dei,
electum in episcopum Valentinensem, uti dignum commendat. 449 EPIST.
CCL. Ad Bernardum priorem Portarum. Repulsam fratris Natalis in episcopum
electi non debuisse tam moleste ferri a Religiosis. Id sua opera factum non
esse. Veritum forte Papam, ne juvenilis aetatis vitia nunc demum calumniae
paterent. 449 EPIST. CCLI. Ad dominum Eugenium papam. Balmenses
monachos pro merito punitos in gratiam recipi cupit, et cum Aeduensibus
reconciliari. 451 EPIST. CCLII. Ad eumdem, pro Eboracensi.
Sententiam, contra Eboracensem jam olim ab Innocentio latam, tandem exsecutioni
mandari postulat, ne mala ejus opera dissimulanti Pontifici imputentur.
452 1176 EPIST. CCLIII. Ad abbatem de
Praemonstrato. Asperioribus Praemonstratensium litteris placide respondet,
recensens sua in eos beneficia. Refellit quoque singula querelarum capita
constantem se ipsis amicum fore professus. 453 EPIST. CCLIV. Ad
abbatem Guarinum Alpensem. Laudat in sene abbate studium reformandi Ordinis.
Temporis brevitatem non obsistere studio perfectionis. In vita spirituali semper
proficiendum, nunquam standum. 459 EPIST. CCLV. Ad Ludovicum regem
Francorum. Monet regem ne concilium hoc tempore Ecclesiae et regno tam
necessarium ipsiusque regis honori cessurum, impediat. 462 EPIST.
CCLVI. Ad dominum papam Eugenium. Excitat Eugenium ad suppetias orientali
Ecclesiae ferendus; nec abjiciendum animum ob acceptam cladem in amissione
civitatis Edessae. Miratur vero se Carnoti in ducem belli electum.
463 EPIST. CCLVII. Ad eumdem, pro fratre Philippo.
465 EPIST. CCLVIII. Ad eumdem, pro fratre Rualeno. Rualenum,
jussu Pontificis abbatem Sancti Anastasii constitutum, sed invitum admodum ac
renitentem, remitti ad se rogat. 466 EPIST. CCLIX. Ad eumdem.
Unde supra. Se eadem velle, et eadem nolle cum Pontifice; adeoque Rualenum
suum libenter sistere jubenti Pontifici ad abbatiam Sancti Anastasii.
467 EPIST. CCLX. Ad Rualenum abbatem. Compatitur Rualeno in
demandata sibi praefactura, cui tandem acquiescendum monet.
467 EPIST. CCLXI. Ad dominum papam Eugenium. Abbatem Sancti
Urbani, ob susceptum militem Templi censuris subjectum, absolvi petit.
468 EPIST. CCLXII. Ad eumdem pro monachis Mosomensibus.
468 EPIST. CCLXIII. Episcopo Suessionensi pro abbate Caziacensi.
469 EPIST. CCLXIV. Petri Cluniacensis abbatis ad Bernardum
abbatem. Suum erga Bernardum desiderium indicat, et in solatium absentiae
dilectum sibi Nicolaum mitti obnixe postulat. 469 EPIST. CCLXV.
Rescriptum Bernardi abbatis ad eumdem. Laudari detrectat, velut indignus:
vicissim tamen laudes praeconi suo rependit. 470 EPIST. CCLXVI. Ad
Sugerium abbatem Sancti Dionysii. Animat eum, ut mortem intrepidus excipiat.
Desiderium suum ejus ante mortem visendi significat. 470 EPIST.
CCLXVII. Abbati Cluniacensi. 472 EPIST. CCLXVIII. Ad dominum
papam Eugenium. Monet promotionem cujusdam indigni subreptitie factam, adeoque
revocandam sententiam. 472 EPIST. CCLXIX. Ad eumdem. Litteris a
se per dolum extortis robur et auctoritatem derogat. 473 EPIST.
CCLXX. Ad eumdem. Scribit in causa Prioris Cartusiani contra transgressores
quosdam. Mortem abbatis Cisterciensis nuntiat, et successorem commendat.
473 EPIST. CCLXXI. Ad comitem Campaniae Theobaldum. Monet filium
ob minusculam aetatem ad dignitates ecclesiasticas non esse promovendum.
475 EPIST. CCLXXII. Episcopo Laudunensi. Commonet eum piae
liberalitatis. 476 Eugenii papae epistola ad Capitulum Cistercience,
Epistolae CCLXXIII praemissa. Capitulo Cistercii habendo se cupere interesse,
si per occupationes pontificias liceret. Hortatur ad studium et zelum
disciplinae et perfectionis religiosae in Capitulo promovendum.
476 EPIST. CCLXXIII. Ad dominum papam Eugenium. Laetatur ob
litteras, zelo et affectu plenas, a Pontifice ad capitulum scriptas. Hortatur,
ut ea sollicitudine pergat fovere omnes, sed praecipue sui Ordinis Religiosos.
Abbatem Trium Fontium a praefectura sua abstractum queritur.
478 EPIST. CCLXXIV. Ad Hugonem abbatem Trium Fontium, quando erat
Romae. Poenitet commendasse nepotem episcopi Autissiodorensis, improbans
collatam illi praeposituram. 480 EPIST. CCLXXV. Ad dominum papam
Eugenium, pro Antissiodorensi electione. De statu electionis Antissiodorensis,
et fraude in ea commissa pontificem certiorem facit. 480 EPIST.
CCLXXVI. Ad eumdem, post obitum episcopi Autissiodorensis. De irreligioso
episcopi Autissiodorensis testamento, non sine fraude Stephani diaconi facto,
monet Pontificem; illudque scandali causa irritari debere.
481 EPIST. CCLXXVII. Ad eumdem, pro abbate Cluniacensi. Abbatem
Cluniacensem benevole excipi, et 1177 honorifice tractari petit.
482 EPIST. CCLXXVIII. Ad eumdem, pro episcopo Belvacensi.
484 EPIST. CCLXXIX. Ad Henricum comitem. Comitem ob injuriam, a
subditis ejus illatam, de restitutione in integrum compellat.
484 EPIST. CCLXXX. Ad dominum papam Eugenium pro Autissiodorensi
negotio. Queritur sententiam apostolicam in causa electionis Autissiodorensis,
a se jussu Pontificis denuntiatam, contemni. 485 EPIST. CCLXXXI.
Abbati Brunoni de Clara-Valle. Brunonem perturbate et imprudenter scribentem
redarguit. 487 EPIST. CCLXXXII. Ad Ludovicum regem Francorum
Juniorem, pro electione Antissiodorensi. Hortatur regem, ne electo
Antissiodorensi episcopo obsistat. 488 EPIST. CCLXXXIII. Ad
dominum papam Eugenium, pro fratribus de Miratorio. In compositione quadam
litis frustra laboratum: ideoque auctoritate apostolica opus esse.
489 EPIST. CCLXXXIV. Ad dominum papam Eugenium, pro Remensi
archiepiscopo, et aliis personis. 490 EPIST. CCLXXXV. Ad eumdem,
pro Odone abbate Sancti Dionysii. Abbatem Sancti Dionysii commendat, et
adversus suspectas aliorum criminationes, ex invidia et ambitione natas, tuetur.
491 EPIST. CCLXXXVI. Ad eumdem, pro eodem. 492 EPIST.
CCLXXXVII. Domino Ostiensi, pro eodem abbate. 492 EPIST.
CCLXXXVIII. Ad Andream avunculum suum, militem Templi. Infelicem exitum
sacrae expeditionis dolet; avunculi adventum optat. 493 EPIST.
CCLXXXIX. Ad reginam Jerosolymorum. Instruit eam, quomodo se gerat, ut
probae viduae coram Deo, et reginae coram hominibus partes impleat.
494 EPIST. CCXC. Domino Ostiensi, de Jordano cardinali. Legatum
apostolicum describit, quam faeda ubique vestigia reliquerit.
496 EPIST. CCXCI. Ad dominum papam Eugenium, pro ecclesia
Sancti-Eugendi Jurensis. 496 EPIST. CCXCII. Ad quemdam saecularem.
Perstringit eum, quod Petrum, cognatum suum, a proposito vitae religiosae
abstrahere conatus sit. 497 EPIST. CCXCIII. Petro abbati de Cella,
pro monacho Caziacensi, qui ad Claram-Vallem transierat. 498 EPIST.
CCXCIV. Ad dominum papam Eugenium, pro episcopo Cenomanensi. Episcopum
Cenomanensem, et alios Pontifici commendat. 499 EPIST. CCXCV.
Domino Henrico cardinali, pro eodem episcopo. 499 EPIST. CCXCVI.
Domino Ostiensi, pro eodem. 500 EPIST. CCXCVII. Abbati
Arremarensi. Monachum apostatam poenitentem recipi petit.
500 EPIST. CCXCVIII. Ad dominum papam Eugenium. Nicolai notarii
fraudes et imposturas detegit. 500 EPIST. CCXCIX. Comiti
Engolismensi, pro fratribus de Buxia. Queritur de gravi exactione suis a
comite imposita. 501 EPIST. CCC. Blesensi comitissae. Solatur
comitissam, filii delicta per aetatem excusans, et melioris frugis spem faciens;
unde blande potius et leniter quam aspere tractandum monet.
502 EPIST. CCCI. Sanciae sorori imperatoris Hispaniae.
Controversiam, ex receptione cujusdam monasterii inter suos et alios quosdam
Religiosos natam, ejus opera sopiri cupit. 503 EPIST. CCCII.
Legatis apostolicis, pro archiepiscopo Moguntino. Causam archiepiscopi ab
adversariis gravati commendat. 504 EPIST. CCCIII. Ludovico Juniori
regi Francorum. Quid agendum regi causa cujusdam de Britannia adulteri et
excommunicati. 505 EPIST. CCCIV. Eidem. Gaudet valetudinem suam
regi esse curae; Robertum regis germanum commendat. 506 EPIST. CCCV.
Ad dominum papam Eugenium. Episcopum Belvacensem a Romano itinere justis ex
causis detentum. Itaque causam ejus Pontificis consilio totam committit.
506 EPIST. CCCVI. Domino Ostiensi pro electione abbatis Turoldi de
Tribus-Fontibus. Purgat se adversus columniam Hugonis episcopi Ostiensis, qui
promotionem Turoldi in abbatem Trium-Fontium indigne ferebat: nam alium ipse,
Nicolaum scilicet, designaverat. Roberti electionem in novi monasterii abbatem
excusat. 507 EPIST. CCCVII. Ad eumdem. Belvacensem episcopum
contra sinistros rumores tuetur. Valetudinem suam extreme afflictam indicat: et
quid archiepiscopo Lugdunensi 1178 acciderit.
510 EPIST. CCCVIII. Ad Alfonsum Portugalliae regem. Petitione
regis se adlaborasse respondet, et fratrem ejus brevi a terrena militia ad
coelestem transiturum praedicit. 512 EPIST. CCCIX. Ad Eugenium
Pontificem. Laudat Sugerium abbatem, ejusque legatos Pontifici commendat.
513 EPIST. CCCX. Ad Arnaldum Carnotensem abbatem Bonaevallis.
Bernardus in extremis positus, hanc amico epistolam ultimam scripsit.
513 Admonitio in epistolas sequentes. 513 EPIST. CCCXI.
Ad Haimericum cancellarium. Aemulos quosdam piis aliorum conatibus
adversantes acriter perstringit: Haimericum vero ad sedulam boni publici curam,
oblata occasione, exstimulat. 513 EPIST. CCCXII. Ad Raynaldum
archiepiscopum Remensem. De remissis ad se litteris gratias agit.
517 EPIST. CCCXIII. Ad Gaufridum abbatem Sanctae-Mariae
Eboracensis. Religiosos, a laxiore ad strictiorem vivendi modum transire
volentes, non impediendos; et apostatas censendos, qui post transitum resiliunt
ad vitam priorem. 518 EPIST. CCCXIV. Ad dominum papam Innocentium.
Bernardus post reconciliatos Ecclesiae Mediolanenses jussu Innocentii ad
pacificandas ipsas inter se Lombardiae civitates profectus, Papiam et Cremonam
se contulit. Sed apud Cremonenses nihil proficiens, eorum pertinaciam Pontifici
significat, et ut severiorem, quam in archiepiscopum Mediolanensem parabat
sententiam, paulisper suspendat, hortatur. 520 EPIST. CCCXV. Ad
Mathildem reginam Anglorum. Rogat ut annuat petitioni alias insinuatae pro
monachis de Capella. 522 EPIST. CCCXVI. Ad Henricum Senonensem
archiepiscopum, et ad Haimericum cancellarium. Hortatur ut nobili cuidam, bona
ecclesiastica possidenti, sed nunc ea religiosis quibusdam cedere volenti, non
adversentur. 522 EPIST. CCCXVII. Ad Priorem suum Godefridum.
Schismate exstincto, et pace composita, jam se quamprimum ad suos rediturum
pollicetur. 523 EPIST. CCCXVIII. Ad papam Innocentium. Remensis
Ecclesiae pericula insinuat, et maturam opem a Pontifice desiderat.
523 EPIST. CCCXIX. Ad Turstinum Eboraci archiepiscopum. Hortatur
curam pastoralem ne dimittat: si tamen justa causa, aut Pontificis consensus
adsit, locum petat religiosae disciplinae magis observantem.
524 EPIST. CCCXX. Alexandro Priori de Fontibus, et ejusdem loci
fratribus. Hortatur ad electionem novi abbatis unanimiter faciendam.
525 EPIST. CCCXXI. Ad Henricum de Murdach, primum abbatem de
Valle-Clara, postea de Fontibus, tandem archiepiscopum Eboracensem. Jubet, ne
electionem sui in abbatem de Fontibus refutet. 526 EPIST. CCCXXII.
Ad Hugonem novitium, postea Bonae-Vallis abbatem. Laudat vitae religiosae
propositum, praemunitque eum adversus tentationes, et ad constantiam ac
perseverantiam excitat. 527 EPIST. CCCXXIII. Ad Innocentium papam.
Pro archiepisco Treverensi contra abbatem Sancti-Maximini.
528 EPIST. CCCXXIV. Ad Robertum abbatem de Dunis. Absentiae
mutuae solamen suggerit, nempe animorum conjunctionem, imo et corporum,
quandoque futuram. 530 EPIST. CCCXXV. Ad eumdem, de Iderio
novitio. Quid de novitio dyscolo faciendum rogatus consulit.
530 EPIST. CCCXXVI. Guillelmi abbatis, ad Gaufridum Carnotensem
episcopum, et Bernardum abbatem Clarae-Vallensem. Ut Dei et Ecclesiae causam
adversus Petri Abaelardi errores, quorum aliquot capitula producit, tueantur.
531 EPIST. CCCXXVII. Rescriptum Bernardi ad Guillelmum abbatem.
Libellum contra Petrum Abaelardum conscriptum laudat, mutuumque colloquium post
Pascha promittit. 533 EPIST. CCCXXVIII. Ad Romanum pontificem.
Contra electum Rutenensem. 533 EPIST. CCCXXIX. Ad episcopum
Lemovicensem. Contra eumdem electum Rutenensem. 534 EPIST. CCCXXX.
Ad Innocentium papam. Contra Petrum Abaelardum. 535 EPIST.
CCCXXXI. Ad Stephanum cardinalem et episcopum Praenestinum. Ejusdem
argumenti. 536 EPIST. CCCXXXII. Ad G. cardinalem. Item contra
Petrum Abaelardum. 537 EPIST. CCCXXXIII. Ad G. cardinalem.
Ejusdem 1179 item argumenti. 538 EPIST. CCCXXXIV.
Ad Guidonem Pisanum. Contra eumdem Abaelardum. 538 EPIST. CCCXXXV.
Ad quemdam presbyterum cardinalem. Item contra Petrum Abaelardum.
539 EPIST. CCCXXXVI. Ad quemdam abbatem. Ejusdem argumenti.
539 EPIST. CCCXXXVII. Ad Innocentium pontificem, in persona
Franciae episcoporum. Episcopi Galliae exponunt Pontifici, quid actum sit in
causa Petri Abaelardi, Bernardum ad disceptationem in synodo provocantis, sed
objectos sibi haeresum articulos respondere nolentis, et ad Sedem apostolicam
appellantis. 540 EPIST. CCCXXXVIII. Ad Haimericum cardinalem et
cancellarium. Petro Abaelardo haereseos convicto, non debere apud cardinales
et curiam Romanam patere refugium. 542 EPIST. CCCXXXIX. Ad papam
Innocentium. Alvisi Atrebatensis episcopi innocentiam adversus calumniatores
ejus asserit. 544 EPIST. CCCXL. Ad eumdem Innocentium papam. Pro
episcopo Andegavensi. 544 EPIST. CCCXLI. Ad Malachiam Hiberniae
archiepiscopum. Fratres, litteras, et baculum, ab eo missa grato animo
suscipit. Locum Religiosis idoneum praeparari jubet: seque ejus orationibus
commendat. 545 EPIST. CCCXLII. Ad Joslenum episcopum
Suessionensem. Archiepiscopum Burdegalensem apud regem purgari postulat.
546 EPIST. CCCXLIII. Bernardi abbatis Itali ad Innocentium.
Conqueritur quod in monasterio Salvatoris omnia secundum pontificis promissa non
contigerint. 547 EPIST. CCCXLIV. Ejusdem Bernardi ad sanctum
Bernardum. Praefecturam sibi impositam conqueritur. 548 EPIST.
CCCXLV. Ad fratres de Sancto-Anastasio. Commendat eorum in religiosa
disciplina zelum et observantiam Attamen nimium valetudinis per medicinas
tuendae studium improbat. 549 EPIST. CCCXLVI. Ad dominum papam
Innocentium. Hortatur Pontificem, ne causae archiepiscopi Eboracensis, utpote
iniquae, faveat. 551 EPIST. CCCXLVII. Ad eumdem dominum
Innocentium papam. Commendat nuntios, causa archiepiscopatus Eboracensis Romam
petentes. 552 EPIST. CCCXLVIII. Ad eumdem Innocentium. Pro
Arnulfo Lexoviensi episcopo electo. 552 EPIST. CCCXLIX. Ad eumdem.
Amicum pontifici commendat. 553 EPIST. CCCL. Ad eumdem.
Propinquum suum benedictione pontificis muniri rogat. 554 EPIST.
CCCLI. Ad eumdem Innocentium. Pauperes quosdam commendat.
554 EPIST. CCCLII. Innocentii II papae Privilegium sancto Bernardo
concessum. Innocentius Bernardo atque ordini Cisterciensi amplissima
privilegia concedit ob praeclara ejus in sedem apostolicam merita.
554 EPIST. CCCLIII. Ad Willelmum abbatem de Rievalle. Monet
aequanimiter ferre illegitimam archiepiscopi Eboracensis ordinationem.
556 EPIST. CCCLIV. Ad reginam Jerosolymorum Milisendem, filiam
Balduini regis, et Fulconis uxorem. Mortuo Fulcone viro suo, ut se gerere
debeat. 556 EPIST. CCCLV. Ad eamdem reginam Jerosolymorum.
Praemonstratenses Jerosolymam peregrinantes commendat. 557 EPIST.
CCCLVI. Ad Malachiam Hiberniae archiepiscopum. Remittit religiosos, sed
(quod negotiis imputat) non satis adhuc excultos et instructos.
558 EPIST. CCCLVII. Ad eumdem. Perseverantem, imo et
proficientem ab eo dilectionem requirit, eamque in fratribus a se missis,
curandis et fovendis ostendi cupit. 558 EPIST. CCCLVIII. Ad
dominum papam, nempe Coelestinum. Opem et auctoritatem Pontificis in pace
Theobaldo Campaniae comiti procuranda postulat. 560 EPIST. CCCLIX.
Clarae-Vallensium ad eumdem Coelestinum. Abbatem Morimundi Jerosolymam
peregrinaturum cupiunt retinere. 560 EPIST. CCCLX. Ad Willelmum
abbatem de Rievalle. Denuo hortatur Willelmum ad patientiam et aequanimitatem.
561 EPIST. CCCLXI. Ad Theobaldum archiepiscopum, pro Joanne
Salesberiensi. Confisus de amicitia Theobaldi, Joannem ei commendat.
562 EPIST. CCCLXII. Ad Robertum Pullum cardinalem et cancellarium.
Hortatur ut Eugenio, recens electo Pontifici, strenuum pro officio suo se
adjutorem praebeat in 1180 negotiis Ecclesiae.
565 EPIST. CCCLXIII. Ad Orientalis Franciae clerum et populum.
Ad arma contra infideles pro defensione Orientalis Ecclesiae suscipienda
hortatur. Praeterea contra turbulentum quemdam praedicatorem docet Judaeos non
esse persequendos, nedum occidendos. 564 EPIST. CCCLXIV. Ad Petrum
abbatem Cluniacensem. Invitat Petrum ad conventum Carnotensem, ubi de auxilio
Orientali Ecclesiae ferendo consultandum. 568 EPIST. CCCLXV. Ad
Henricum Moguntinum archiepiscopum. Radulfum monachum, qui fideles in
Judaeorum necem armabat, arguit. 570 EPIST. CCCLXVI. Ad
Hildegardem abbatissam. Laudibus suis modeste rejectis, ut ipsa Dei gratiam in
se agnoscat monet, et orationes pro se suisque, postulat. 572 EPIST.
CCCLXVII. G. Cancellario. Episcopum Metensem commendat.
572 EPIST. CCCLXVIII. Ad G. diaconum cardinalem. Affectum ejus,
litteris et donis expressum, gratus amplectitur, et ab amore terrenorum opumque
avocat. 573 EPIST. CCCLXIX. Ad Sugerium abbatem. Gratulatur
Sugerio de reformatione ecclesiae S. Genovefae feliciter institutae, et ut bene
coeptis insistat, hortatur. 574 EPIST. CCCLXX. Ad eumdem.
Ecclesiam de Monte ei commendat. 575 EPIST. CCCLXXI. Ad eumdem.
Dissuadet matrimonium inter filium comitis Andegavensis et filiam regis
Francorum, ob impedimentum consanguinitatis. 575 EPIST. CCCLXXII.
Ad P. episcopum Palentinum in Hispania. Laudat eum ab humilitate, sed maxime a
studio lectionis. 576 EPIST. CCCLXXIII. Abbatis Sp. ad S.
Bernardum. De praefectura sibi imposita luget. 578 EPIST.
CCCLXXIV. Ad fratres de Hibernia, in transitu beati Malachiae episcopi.
Sanctorum obitum gaudio potius quam luctu prosequendum. Singulari quoque Dei
beneficio, Claram-Vallem tanti viri morte et sepultura honoratum.
578 EPIST. CCCLXXV. Ad Idam comitissam Nivernensem. Monachos
Vizeliacenses a comitissae clientibus infestari queritur. 580 EPIST.
CCCLXXVI. Ad Sugerium abbatem. Hortatur et rogat, ut duellis quorumdam
principum se opponat. 581 EPIST. CCCLXXVII. Ad eumdem. Praedicat
ejus zelum et studium boni communis, quod indixerit comitia regni pro ejus
salute, hortaturque ad causam rei publicae fortiter agendam.
581 EPIST. CCCLXXVIII. Ad eumdem. Petit subsidium annonae pro
Religiosis Bituricensibus. 583 EPIST. CCCLXXIX. Ad eumdem.
Abbati cuidam inopi subveniri rogat. 583 EPIST. CCCLXXX. Ad
eumdem. De periculoso statu Ecclesiae Orientalis. 583 EPIST.
CCCLXXXI. Ad eumdem. Monet se de ipso recte sentientem, dolere tamen quod
mala regni palam ipsi imputentur. Hortatur ut caveat, ne eorum, per quos ista
fiunt, consortio infametur. 584 EPIST. CCCLXXXII. Ad Leonium
abbatem Sancti-Bertini. Ejus in se suosque beneficia gratus agnoscit. Thomam
de sancto Audomaro ad Clarae-Vallenses transire volentem non prohibendum.
585 EPIST. CCCLXXXIII. Ad eumdem abbatem Sancti-Bertini. Rogat
ut officia humanitatis, hactenus fratribus suis exhibita, continuet.
586 EPIST. CCCLXXXIV. Ad monachus ecclesiae Sancti-Bertini.
Gratias agit beneficentiae hactenus suis praestitae largam a Deo retributionem
promittens. 587 EPIST. CCCLXXXV. Ad eosdem. Eis de meliori
observantia gratulatur, eosdemque ad studium religiosae perfectionis et assidui
profectus excitat. 587 EPIST. CCCLXXXVI. Joannis Casae-Marii ad
Bernardum abbatem. Solatur Bernardum de infelici expeditionis in Terram
Sanctam successu. 590 EPIST. CCCLXXXVII. Ad Petrum abbatem
Cluniacensem. Praevia sinceri in Petrum affectus et amoris protestatione, si
quid acerbius litteris quibusdam scripserit, excusari rogat.
591 EPIST. CCCLXXXVIII. Petri Venerabilis ad Bernardum abbatem
Clarae-Vallensem. Titulos et elogia respuit, et quanti Bernardum ejusque
amicitiam faciat, luculenter ostendit. Ejusdem quoque satisfactionem de injuria
litterarum libens admittit. 592 EPIST. CCCLXXXIX. Ad Petrum
abbatem Cluniacensem. Perjucundas sibi fuisse Petri litteras, sed occupationum
mole praepedito non licuisse prolixius respondere. 595 1181 EPIST. CCCXC. Ad Eschilum Lundensem archiepiscopum, sedis
apostolicae in Dacia et Suecia legatum. Amorem ejus gratus et humilis
agnoscit, suumque vicissim ostendit. 596 EPIST. CCCXCI. Ad
Abbatissam Faberniacensem. Monet de reficiendis non tantum domibus, sed et
moribus, et de diligenti hospitalis cura. 597 EPIST. CCCXCII. Ad
Radulfum patriarcham Antiochenum. Humilitatem praecipue ei inculcat.
599 EPIST. CCCXCIII. Ad W. patriarcham Jerosolymorum. Ad
humilitatem eum hortatur. 600 EPIST. CCCXCIV. Ad archiepiscopum
Lugdunensem. Pro abbate Athanacensi apud Lugdunum. 602 EPIST.
CCCXCV. Ad Alvisum Atrebatensem episcopum. Non satis aequam ejus petitionem
esse, ut Thomas de Sancto-Audomaro, qui se Clarae-Vallensibus devoverat,
dimittatur Bertinensibus, qui eum sibi ex voto parentum vindicare volebant.
604 EPIST. CCCXCVI. Ad Ricuinum episcopum Tullensem. Excusat se
apud eum, quod ejus professum Willelmum ignorans susceperat.
605 EPIST. CCCXCVII. Ad Odonem abbatem Majoris-Monasterii prope
Turones. Monachos, de quibusdam reditibus cum clericis contendentes,
arbitrorum sententiae acquiescere debere. 606 EPIST. CCCXCVIII. Ad
Guidonem abbatem et fratres Arremarenses. Rogatus ab Arremarensibus, ut
Officium de sancto Victore ipsorum patrono componat, tenuitatem suam et operis
difficultatem praetendit, exponens qualia esse oportet quae publice adhibentur
divino cultui: cantus quoque ecclesiastici leges describit.
609 EPIST. CCCXCIX. Ad Lelbertum abbatem Sancti-Michaelis.
Monachum quemdam a perverso peregrinationis proposito dehortatus, remittit ad
suum monasterium. 612 EPIST. CD. Ad abbatem Laetiensem. Fratrem
Robertum recipi, et benignius tractari, ac statutum abbatis sibi renuntiari
cupit. 613 EPIST. CDI. Ad abbatem Balduinum de Castellione.
Timorem ei eximit, ex imprudenti cujusdam verbo natum. 613 EPIST.
CDII. Ad Balduinum Noviomensem episcopum. Puerum ei facete commendat.
614 EPIST. CDIII. Ad Henricum archidiaconum. An valeat Baptismus
hac verborum forma collatus: «Baptizo «te in nomine Dei, et sanctae et verae
crucis.» · 614 EPIST. CDIV. Ad Albertum inclusum. Consulit ei
semel in die refici, et mulierculas prorsus non admittere.
615 EPIST. CDV. Ad G. abbatem. Fratri cuidam ad vivendum more
communitatis sat virium esse. 616 EPIST. CDVI. Ad abbatem
Sancti-Nicolai. 616 EPIST. CDVII. Ad Odonem abbatem Belli-Loci.
Monet depositum pauperi sine dilatione reddendum. 616 EPIST. CDVIII.
Ad W. Abbatem Trecensem. Clericum delicatum saeculo valedicentem abbati
Trecensi commendat, veritus rigori Clarae-Vallensium imparem fore.
617 EPIST. CDIX. Ad Rorgonem de Abbatis-Villa. Monet corpoream
praesentiam non magni pendendam: rogat terram quamdam incultam religiosis
attribui. 618 EPIST. CDX. Ad Gilduinum abbatem Sancti-Victoris.
P. Lombardum commendat. 618 EPIST. CDXI. Ad Thomam Beverlacensem
praepositum. Suavissima sane et melliflua epistola que Thomam invitat ad vitam
religiosam, peccatis etiam quibuscunque non obstantibus. Bonae conscientiae
nihil praeferri posse in hoc mundo. 619 EPIST. CDXII. Ad T.
adolescentem qui vitam monasticam voverat. 620 EPIST. CDXIII. Ad
Rainaldum abbatem. Novitium in proposito confirmatum benigne recipi postulat.
621 EPIST. CDXIV. Ad Alardum monachum. Unde supra. Perstringit
eum, quod praedicto novitio expulso, ac jam reditum atque emendationem molienti,
pertinacius obsistat. 622 EPIST. CDXV. Ad quemdam pacti sui
praevaricatorem. Hortatur ut, excusso voluptatis carnalis jugo, promissum
religionis votum exsequatur. 623 EPIST. CDXVI. Ad incognitum.
Eleemosynas coomitis Theobaldi a se non fuisse distributas asserit.
623 EPIST. CDXVII. Ad abbatem de Trunco-Berengarii. Fratrem
Dodonem ab eo humane recipi postulat. 624 EPIST. CDXVIII. Ad
Hugonem archiepiscopum Rotomagensem. Donationem Saviniaco factam confirmari ab
episcopo rogat. 625 EPIST. CDXIX. Ad Petrum abbatem Cellensem.
Furnum Cellensibus dimittit. 626 1182 EPIST. CDXX.
Ad Nicolaum Cameracensem episcopum. (Fragmentum.) 626 MONITUM in
sequentes triginta sex epistolas. 626 EPIST. CDXXI. Ad mar. et
uxorem ejus. Hortatur eos ad eleemosynam et pia opera. 629 EPIST.
CDXXII. Ad quemdam abbatem. Excusat se de epistolae brevitate, remittitque
illi quemdam adolescentem, quem admittere cum suis minime poterat.
629 EPIST. CDXXIII. Ad quemdam episcopum. Commendat ei causam
monasterii Sancti-Martini. 630 EPIST. CDXXIV. Ad quemdam amicum.
Excusat se quod cum eo ad ligatum ire non queat. 630 EPIST. CDXXV.
Ad quemdam judicem. Commendat ei causam abbatiae Fontaneti.
631 EPIST. CDXXVI. Ad quemdam amicum. Commendat ei latorem
praesentium. 631 EPIST. CDXXVII. Ad episcopum Trecensem.
Improbat quod archidiaconatum puerulo dederit. 631 EPIST. CDXXVIII.
Ad quemdam abbatem. Laudat eum et hortatur ad emendationem sui monasterii et
praecipue hospitalis. 632 EPIST. CDXXIX. Ad quemdam amicum.
Gratias agit Deo de rebus prospere gestis. 632 EPIST. CDXXX. Ad
quemdam amicum. Quod beneficia ecclesiastica non de laicali manu, sed de
episcopi accipienda sunt. 632 EPIST. CDXXXI. Ad Innocentium II
papam. Delegatus a summo pontifice judex ad dirimendam litem inter duos
contendentes de archiepiscopatu Turonensi, declarat Philippi electionem esse
nullam. 633 EPIST. CDXXXII. Ad dominum papam. In gratiam
episcopi Trecensis. 635 EPIST. CDXXXIII. Ad eumdem. In gratiam
episcopi Trecensis. 635 EPIST. CDXXXIV. Ad eumdem. Ejusdem
argumenti. 635 EPIST. CDXXXV. Ad eumdem. Commendat ei litterarum
latorem. 636 EPIST. CDXXXVI. Ad eumdem. Commendat ei quemdam
amicum. 636 EPIST. CDXXXVII. Ad eumdem. In gratiam Trecensis
episcopi. 636 EPIST. CDXXXVIII. Ad eumdem. In gratiam Trecensis
episcopi. 636 EPIST. CDXXXIX. Ad eumdem. In gratiam Trecensis
episcopi. 636 EPIST. CDXL. Ad anonymum. Hortatur ut animae curam
praeferens corporis sollicitudini, saeculo renuntiet. 637 EPIST.
CDXLI. Ad Priorem quemdam. Mittit ei adolescentem qui in Ordine recipi
postulabat. 638 EPIST. CDXLII. Ad quemdam Ordinis S. Benedicti
abbatem. Mittit ei duos adolescentes ad ordinem Cisterciensem viribus impares,
sed sibi non forte inutiles. 638 EPIST. CDXLIII. Ad quemdam
amicum. De quodam adolescente, cujus pravos mores narrat, qui nobilium
matrimonium ambiebat. 638 EPIST. CDXLIV. Ad quemdam abbatem. De
quodam monacho qui ad alium Ordinem transire volebat, quod fieri improbat.
639 EPIST. CDXLV. Ad quemdam abbatem. Commendat ei L. fugitivum
revertentem, quem benigne suscipi rogat. 639 EPIST. CDXLVI. Ad
anonymum. Scribit se ex morbo gravi convaluisse, et mortis januas evasisse.
639 EPIST. CDXLVII. Ad Amedeum Altae-Cumbae abbatem. Rogat ut
nuntios mittat Montem-Pessulanum, quo ascendere debebant regis Siciliae naves,
ut apud regem eum excusent, quod fratres in Siciliam non miserat.
640 EPIST. CDXLVIII. Ad anonymum. Commendat ei abbatem Farfensem
sanctae Ecclesiae Romanae cardinalem. 640 EPIST. CDXLIX. Ad regem
Francorum. Excusat se a suscipienda dignitate ad quam electus erat.
641 EPIST. CDL. Ad amicum. Scribit se tandem convalescere et a
mortis faucibus ereptum. 642 EPIST. CDLI. Ad fratres ***. Hortatur
ad eleemosynas famis tempore faciendas. 642 EPIST. CDLII. Ad
quemdam abbatem. Hortatur ut benigne fugitivum recipiat, nec praelati
dignitatem abjiciat. 643 EPIST. CDLIII. Ad anonymum. Laudat ejus
prudentiam et humilitatem. 644 EPIST. CDLIV. Ad anonymum.
Stephano, si perseveraverit, promittit dignos poenitentiae fructus.
644 EPIST. CDLV. Ad materteram imperatoris Hispaniarum. Fratrum
ei suffragia concedit, oratque ut controversia, 1183 quae inter
suos et fratres de Careda erat, per episcopos terminetur.
644 Praefatio in epistolam sequentem. 645 EPIST. CDLVI.
Ad Raymundum dominum Castri Ambruosii. 647 EPIST. CDLVII. Ad
universos fideles. De expeditione in terram sanctam. Festum SS. Petri et Pauli
quo apud Magdeburgum conveniant, designat. 651 EPIST. CDLVIII. Ad
Wladislaum ducem, Magnates et populum Bohemiae. Omnes ad expeditionem
Hierosolymitanam invitat, idemque negotium episcopo Moraviensi commendat.
652 EPIST. CDLIX. Ad. G De Stopho. 652 MONITUM in
sequentem epistolam. 653 EPIST. CDLX. Ad N. 653 APPENDIX AD EPISTOLAS S. BERNARDI.I. EPISTOLAE DUBIAE
VEL SPURIAE. EPIST. CDLXI. Ad Mattheum Albanensem episcopum.
Super Evangelio Lucae, cap. XVI, 1-9: «Homo quidam erat dives qui habebat
villicum.» 661 EPIST. CDLXII. Ad quosdam noviter conversos.
Hortatur ad constantiam propositi vitae religiosae et ne anteactae vitae
peccatis se deterreri sinant. 662 EPIST. CDLXIII. Ad Alfonsum
regem Portugalliae. Rex, obtenta de Saracenis victoria, reus voti de condendo
Cisterciensibus monasterio tenebatur. Itaque postulatos e Clara-Valle monachos
Bernardus mittit in Lusitaniam. 668 EPIST. CDLXIV. Ad Joannem
Ciritam. Cognito divinitus ejus zelo ac desiderio, mittit e Clara-Valle
monachos ad fundandum in Lusitania monasterium. 669 EPIST. CDLXV.
Ad abbatem Sancti-Benedicti. 670 EPIST. CDLXVI. Ad Ludovicum
regem. 671 II. NICOLAI CLARA-VALLENSIS IN PERSONA S.
BERNARDI. EPIST. CDLXVII. Nicolai Clarae-Vallensis ad comitem et
Barones Britanniae, in persona domini Clarae-Vallensis. pro negotio crucis.
671 EPIST. CDLXVIII. Ejusdem ad Manuelem Comnenum
Constantinopolitanum imperatorem, in persona domini Clarae-Vallensis. Ut
filium comitis Theobaldi faciat novum militem. 671 EPIST. CDLXIX.
Ejusdem ad Lucanum episcopum, in persona domini Clarae-Vallensis. Incitativa
ad fortitudinem. 673 III. DIVERSORUM AD S. BERNARDUM ET
ALIOS. EPIST. CDLXX. Alfonsi regis ad S. Bernardum.
675 EPIST. CDLXXI. Sugerii abbatis S. Dionysii ad S. Bernardum.
Gratias agit de consolatione sibi in extremis agenti data, seque ipsius
commendat orationibus. 675 EPIST. CDLXXII. Evervini Steinfeldensis
praepositi ad S. Bernardum, De haereticis sui temporis. 676 EPIST.
CDLXXIII. Henrici Remensis ad Bernardum. 680 EPIST. CDLXXIV.
Joannis Aletani episcopi ad Bernardum. 680 EPIST. CDLXXV. M.
Cracoviensis episcopi ad S. Bernardum. Illum invitat ad conversionem
Rhutenorum. 681 EPIST. CDLXXVI. Thomae quondam abbatis
Maurigniacensis ad S. Bernardum. 682 EPIST. CDLXXVII. Matronae
cujusdam ad S. Bernardum. 685 EPIST. CDLXXVIII. B. ad. S.
Bernardum. De indisciplinato monacho agit. 686 EPIST. CDLXXIX.
Hugonis Metelli ad. S. Bernardum. In qua ejus laudes fuse prosequitur.
687 EPIST. CDLXXX. Ejusdem Hugonis Metelli ad S. Bernardum. Se
suosque ab accusatione purgare conatur. 688 EPIST. CDLXXXI.
Ejusdem Hugonis, in persona abbatis sui ad Guillelmum abbatem. Excusat, quod
ad Herberti sui calumnias aliquanto durius respondeat. 690 EPIST.
CDLXXXII. Haimonis archidiaconi Catalaunensis ad Bernardum.
691 EPIST. CDLXXXIII. Ejusdem ad eumdem. 691 EPIST.
CDLXXXIV. G. ad S. Bernardum. Ad excusandum Ambianensem episcopum ab
expeditione transmarina. 692 EPIST. CDLXXXV. Samsonis
archiepiscopi Remensis ad sanctum Bernardum. De conditione monasterii
Morensis, dioecesis Lingonensis. 693 EPIST. CDLXXXVI. Herici
episcopi Trecensis ad S. Bernardum de Bulencuriae abbatia.
693 EPIST. CDLXXXVII. Gaufridi episcopi Carnotensis 1184 ad Stephanum episcopum Parisiensem. De pace inter ipsum et
Stephanum de Garlanda. 694 EPIST. CDLXXXVIII. Hugonis episcopi ad
capitulum Cisterciense. De morte Eugenii III papae. 694 EPIST.
CDLXXXIX. Bartholomaei, ex episcopo monachi, ad Samsonem archiepiscopum
Remensem. Reddit rationem suae administrationis. 696 EPIST. CDXC.
Turstini archiepiscopi Eboracensis ad Willelmum Cantuariensem pontificem.
697 EPIST. CDXCI. Fastredi abbatis Clarae-Vallensis tertii ad
quemdam Ordinis sui abbatem. 704 EPIST. CDXCII. Petri de Roya
novitii Clarae-Vallensis ad C. praepositum Noviomensem. Transactae vitae
errores enumerat, et Clarae-Vallis optimam laudat institutionem.
706 EPIST. CDXCIII. Capituli generalis nigrorum monachorum ad
Adrium IV. De amovendo abbate Latiniacensi. 713 EPIST. CDXCIV.
Eorumdem ad Alexandrum III. 714 EPIST. CDXCV. Ad abbatem
Reatinensis monasterii. 716 S. BERNARDI
CHARTAE.I. Pro abbatia de Trunco-Berengarii.
715 II. Pro Luxoviensi et Sancti-Apri monasteriis.
717 III. Compositio facta inter Hugonem episcopum et Willelmum
comitem Autissiodorensem. 717 IV. Pro monasterio S. Victoris
Parisiensis. 720 V. Pro monasterio Sancti-Amantii.
720 OPERUM S BERNARDI TOMUS SECUNDUS. TRACTATUS
MORALES, DOCTRINALES ET ASCETICI.Praefatio in tomum II.
721 Monitum J. Merlonis Horstii ad lectores. 725 DE CONSIDERATIONE LIBRI QUINQUE ad Eugenium
tertium.Prologus. 727 LIBER PRIMUS.
727 CAP. I Pontifici, tam variis occupationibus presso, condolet.
727 CAP. II. Vis consuetudinis ad inducendos pravos mores, et
duritiam cordis. 729 CAP. III. Indignum proceribus Ecclesiae
continue causis litigantium audiendis et decidendis incumbere.
731 CAP. IV. Quae servitus digna, quae indigna servo servorum Dei.
732 CAP. V. Non gerendam aliorum curam cum sui ipsius incuria et
neglectu. 734 CAP. VI. Non tam episcopis, quam principibus
judiciariam potestatem competere. 735 CAP. VII. Pietati et rerum
aeternarum considerationi in primis vacandum esse. 736 CAP. VIII.
Ex pietate et contemplatione pulcherrimam quatuor primarum virtutum harmoniam et
connexionem oriri. 737 CAP. IX. Recentia Pontificum exempla
paulatim corrigenda, vetera imitanda. 739
CAP. X. Abusus advocatorum, judicum, procuratorum, eorumque fraudes graviter
perstringit. 739 CAP. XI. In advocatos et procuratores, qui ex
iniquitate quaestum faciunt, severe animadvertendum. 741 LIBER
SECUNDUS. 741 CAP. I. Apologiam instituit, ob infelicem successum
expeditionis in Terram Sanctam susceptae. 741 CAP. II.
Considerationis a contemplatione distinctio. 745 CAP. III.
Considerationis quatuor puncta designat. 745 CAP. IV. Notitiam sui
ipsius triplici consideratione sui complectitur; et primum quidem
considerationis membrum hic exsequitur. 746. CAP. V. Alterum
membrum considerationis sui proponit: nempe, quis sit, et unde.
746 CAP. VI. Quale debeat esse procerum Ecclesiae studium.
747 CAP. VII. Resumens priorem quaestionem, quis sit, diligentius
expendit. 750 CAP. VIII. De pontificiae dignitatis et potestatis
excellentia disserit. 751 CAP. IX. Propriae naturae
considerationem commendat. 752 CAP. X. Tertium membrum
considerationis sui, nempe qualis sit, exponit. 753 CAP. XI.
Serium examen sui Pontifici serio commendat. 754 CAP. XII. Neque
in prosperis animum nimis laxandum, neque in adversis deficiendum.
755 1185 CAP. XIII. Ab otio et nugis vanisque
sermonibus Pontificem dehortatur. 756 CAP. XIV. Personarum
acceptionem in judiciis summopere vitandam. 757 LIBER TERTIUS.
757 CAP. I. Pontificis esse, non tam ut omnes suo dominio
subjiciat, sed ut omnes, quantum fieri potest, ad Ecclesiae gremium perducat.
757 CAP. II. Quis modus in appellationibus ad sedem apostolicam
adhibendus sit. 761 CAP. III. Praesules Ecclesiae non tam ut
praesint, ac semetipsos pascant, quam ut aliis prosint, constitutos esse.
764 CAP. IV. Gradus ordinum et dignitatum, quae in Ecclesiae sunt,
non temere confundendos ac perturbandos. Hinc abusum quaerendi privilegia ac
exemptiones perstringit. 766 CAP. V. Summo Pontifici incumbere curam
de apostolicis decretis, et majorum institutis per totum orbem servandis.
769 LIBER QUARTUS. 769 CAP. I. Tractat de iis quae circa
ipsum sunt. 771 CAP. II. De cleri et populi Romani moribus agit,
et de veterum pastorum cura ac vigilantia. 772 CAP. III. De
vestium pompa resecanda, et zelo Pontifici necessario. 775 CAP. IV.
Quales collaterales et coadjutores a Pontifice adhibendi: ubi de virtutibus
praelatorum. 778 CAP. V. Exemplis commendatur abstinentia munerum;
et arrogantia ministrorum Papae perstringitur. 782 CAP. VI.
Pontifici non convenire, utpote gravioribus intento, rei domesticae curam;
proindeque alteri potius oeconomo committendam. 784 LIBER QUINTUS.
787 CAP. I. De his qui supra nos sunt, id est de Deo rebusque
divinis, considerationem instituit, ad quas modo per creaturas erigimur.
787 CAP. II. Assignat varios considerationis gradus.
789 CAP. III. Ea quae supra nos sunt, Deum scilicet et angelos,
investigari opinione, fide et intellectu. 790 CAP. IV. Angeli
quomodo considerandi. 791 CAP. V. Gratias ac dotes angelorum a Deo
in ipsos derivari. 794 CAP. VI. Principii et essentiae rationem
proprie soli Deo convenire. 795 CAP. VII. Deum et simplicem et
trinum esse. 797 CAP. VIII. Personarum pluralitatem in Deo
consurgere ex proprietatibus; essentiam tamen unam et simplicem esse.
799 CAP. IX. Uti in Deo simplex natura est in tribus personis, sic
contra in Christo plures naturas in unam personam coalescere.
800 CAP. X. Parabola, quae est apud Matthaeum de tribus satis,
Christi personae accommodatur. 801 CAP. XI. Continuatio
considerationis de Deo. 802 CAP. XII. Deum et bonorum operum pium
remuneratorem, et scelerum aequissimum vindicem esse. 802 CAP. XIII.
De longitutidine, latitudine, profunditate et sublimitate Dei profunde et
eleganter discurrit. 804 CAP. XIV. Modum, quo praedicta secundum
Apostolum comprehendere possimus, ostendit. 805 Admonitio in
opusculum sequens. 807 TRACTATUS DE MORIBUS ET OFFICIO
EPISCOPORUM.Prologus. 809 CAP. I. Arduum at
periculosum esse munus episcopi; ideoque ei bonis consiliariis opus.
809 CAP. II. Honorem et decus dignitatis ecclesiasticae non
consistere in externo splendore, sed in morum et virtutum decore.
813 CAP. III. Praesulum potissima et dignissima ornamenta,
castitas, charitas, humilitas. 816 CAP. IV. Cura sincerae fidei,
et charitatis non fictae, praesuli maxime necessaria. 818 CAP. V.
De virtute humilitatis omnibus quidem, sed praelatis in primis necessaria.
820 CAP. VI. Laus et vera gloria in conscientia cujusque
reponenda; attamen non sine formidine, quia Deus est scrutator et Judex cordium.
822 CAP. VII. Ambitionem ecclesiasticorum, promotionem juniorum,
et pluralitatem beneficiorum perstringit. 825 CAP. VIII.
Humilitatem et modestiam episcopo commendat. 828 CAP. IX. Abbates
exemptionibus praepostere studentes arguuntur. 830 Admonitio in
opusculum sequens. 833 SERMO DE CONVERSIONE AD
CLERICOS.CAP. I. Quod nemo converti ad Dominum, nisi Dei 1186 voluntate praeventus et ejus voce interius clamante, possit.
833 CAP. II. Quod ipsa vox Domini omnibus se offerat, et animam
sibi ipsi nolentem repraesentet. 835 CAP. III. Quod per vocem Dei,
animae ratio, quasi in libro, omnia mala deprehendere, reprehendere, dijudicare
et discernere valeat. 836 CAP. IV. Quod diligens iniquitatem, odit
animam, et carnem suam: et de poenitentia infructuosa post mortem.
837 CAP. V. Quod vermis conscientiae in praesenti sentiri et
suffocari debet, non in immortalitatem foveri ac nutriri. 838 CAP.
VI. Difficultatem conversionis et luctam resipiscere parantis, graphice
repraesentat. 839 CAP. VII. Respiratio consolationis pauperibus
spiritu seu animae miseriam agnoscenti. 841 CAP. VIII. Carnales
voluptates, et divitias esse omnino vanas, fallaces, et momentaneas.
841 CAP. IX. Quod impossibile sit peccantem latere.
844 CAP. X. Non solum declinando a malo, sed et faciendo bonum
salutem obtineri. 845 CAP. XI. Converti molientes acrius a solitis
vitiis tentari, ipsis vero luctum esse necessarium. 846 CAP. XII.
Quomodo voluntas suaviter inducenda ad amandum et desiderandum coelestia.
847 CAP. XIII. Conversos mira suavitate ac deliciis vitae piae ac
spiritualis refici. 847 CAP. XIV. In terrenis non esse ullam
satietatem nisi fastidio conjunctam: at coelestium desideria experiendo semper
crescere. 848 CAP. XV. Purganda memoria a peccatorum sordibus
fiducia divinae misericordiae. 849 CAP. XVI. Misericordiam divinam
obtineri, miserendo sibi ipsi primum; deinde proximo. 850 CAP. XVII.
Oculos cordis continuo mundandos, ut Deus videri possit. 850 CAP.
XVIII. Pacificos merito beatificari nomine filiorum Dei. 851 CAP.
XIX. Graviter perstringit ambitiosos, qui temere et indigne sacras Ecclesiae
functiones usurpant. 852 CAP. XX. Arguit incontinentes, qui sacros
Ordines impudenter temerare non verentur. 853 CAP. XXI. Serio
cohortatur ad poenitentiam. 855 CAP. XXII. Bonorum pastorum est
docere; nec fugere persecutiones propter justitiam. 855 Admonitio in
opusculum sequens. 857 LIBER DE PRAECEPTO ET
DISPENSATIONE.Epistola ad abbatem Columbensem, de opere
sequenti. 859 Praefatio ad monachos Carnotenses in tractatum
sequentem. 861 CAP. I. An monasticae Regulae instituta praecepta
sint, an consilia duntaxat. 861 CAP. II. In constitutionibus
majorum quando et a quibus dispensandum. 862 CAP. III.
Dispensationem in lege divina soli Deo reservatam esse. At quae sunt legis
aeternae, omnino etiam Deo esse immutabilia. 864 CAP. IV. Quid
praelatis circa dispensationem Regulae liceat. 865 CAP. V. Legem
obedientiae non esse extendendam a praelatis ultra limites professionis, neque
citra contrahendam. 867 CAP. VI. Religiosum perfectionis cupidum
non debere obedientiam intra certos professionis limites constringere.
868 CAP. VII. Obedientiae gradus, et inobedientiae gravitas
quomodo noscenda, juxta distinctiones praemissas. 868 CAP. VIII.
Gravius peccari legum contemptu quam neglectu. 870 CAP. IX.
Praelato tanquam Deo obediendum esse. 871 CAP. X. Obedientiam non
esse gravem et molestam, nisi imperfectis, invitis et carnalibus; caeteris
suavem et facilem. 874 CAP. XI. Praecepta esse imparia, ideoque
transgressionem. 875 CAP. XII. In Regula aeque ac in lege divina
disparitatem esse inobedientiae. 877 CAP. XIII. Refellit monachos,
difficultatem, vel etiam impossibilitatem obedientiae religiosae nimium
exaggerantes. 878 CAP. XIV. Cur conscientia errans non aeque
convertat malum in bonum, uti bonum in malum. 880 1187 CAP. XV. An quantum obedientia valet ad meritum, tantum
inobedientia valeat ad demeritum. 884 CAP. XVI. Transitus et
mutatio monasterii quatenus probanda. 885 CAP. XVII. Ad dubia
quaedam ex Patribus proposita respondet. 888 CAP. XVIII. Morte
abbatis non licere professis mutare locum. 890 CAP. XIX. Ad alia
quaedam dubia respondet. 891 CAP. XX. Binas Pauli sententias in
speciem pugnantes conciliat. 892 Admonitio in opusculum sequens.
893 APOLOGIA S. BERNARDI ABBATIS AD GUILLELMUM
THEODERICI ABBATEM.Praefatiuncula. 895 CAP. I.
Profitetur se suosque ab obtrectatione religiosi Ordinis prorsus alienos.
898 CAP. II. Purgat se S. Bernardus, et Ordinem Cluniacensium
commendat. 900 CAP. III. Varietatem religiosorum Ordinum non
debere praejudicare vinculo charitatis. 901 CAP. IV. Se caeteros
omnes Ordines charitate, unum professione tenere. 903 CAP. V.
Religiosos aliorum Ordinum aemulos et obtrectatores acri stylo aggreditur.
904 CAP. VI. Arguit temere judicantes, et calumniantes modum
vivendi Cluniacensium. 905 CAP. VII. Spiritualis exercitatio
fructuosior corporali. 907 CAP. VIII. Cluniacensium vitia,
virtutum nomine palliata, perstringit. 908 CAP. IX. Eorumdem
intemperantiam comparat cum antiquorum monachorum parcimonia.
909 CAP. X. Vestium ornatum luxumque in eisdem persequitur.
912 CAP. XI. De causa cur superiores subditorum vitia non
corrigant. Luxum et splendidum praelatorum apparatum perstringit.
913 CAP. XII. Luxum et abusum in templis et oratoriis exstruendis,
ornandis, pingendis, arguit. 914 CAP. XIII. Modos et media mutuae
charitatis et pacis fovendae summatim colligit, denique transfugas
instabilitatis notat. 916 Admonitio in opusculum sequens.
917 LIBER AD MILITES TEMPLI, de Laude novae
militiae.Prologus. 921 CAP. I. De Laude novae
militiae. 921 CAP. II. De militia saeculari. 923 CAP.
III. De Militibus Christi. 924 CAP. IV. De conversatione Militum
Christi. 925 CAP. V. De Templo. 927 CAP. VI. De
Bethleem. 929 CAP. VII. De Nazareth. 930 CAP. VIII.
De monte Oliveti et valle Josaphat. 931 CAP. IX. De Jordane.
931 CAP. X. De loco Calvariae. 932 CAP. XI. De
Sepulcro. 932 CAP. XII. De Bethphage. 938 CAP. XIII.
De Bethania. 939 Admonitio in opusculum sequens. 940 TRACTATUS DE GRADIBUS HUMILITATIS ET
SUPERBIAE.Praefatio. 941 CAP. I. Christum esse
viam humilitatis, qua pervenitur ad veritatem. 941 CAP. II. Quo
fructu ascendantur gradus humilitatis. 943 CAP. III. Quo ordine
gradus humilitatis ad propositum bravium veritatis perducant, et quomodo
Christus per passionem didicit misericordiam. 944 CAP. IV. Primus
veritatis gradus est, primum seipcum attendere, sen propriam miseriam agnoscere.
948 CAP. V. Secundus gradus veritatis est, ex agnitione propriae
infirmitatis, compati miseriae proximi. 950 CAP. VI. Tertius
gradus veritatis, mundare oculum cordis ac contemplanda coelestia et divina.
951 CAP. VII. Quomodo sancta Trinitas hoc tres veritatis gradus in
nobis operatur. 952 CAP. VIII. Gradus iidem in raptu sancti Pauli
declarantur. 954 CAP. IX. Gemitus et suspiria sancti Bernardi, ad
Veritatem anhelantis. 955 ALTERA PARS TRACTATUS. De duodecim
gradibus superbiae. CAP. X. De primo superbiae gradu, qui est
curiositas 957 CAP. XI. De secundo gradu superbiae, qui est
levitas animi. 963 1188 CAP. XII. De tertio gradu
superbiae, qui est inepta laetitia. 963 CAP. XIII. De quarto gradu
superbiae, qui est jactantia. 964 CAP. XIV. De quinto gradu
superbiae, qui dicitur singularitas. 965 CAP. XV. De sexto gradu
superbiae, id est arrogantia. 965 CAP. XVI. De septimo gradu
superbiae, qui est praesumptio. 966 CAP. XVII. De octavo gradu
superbiae, qui est defensio peccatorum. 966 CAP. XVIII. De nono
gradu superbiae qui est simulata confessio. 966 CAP. XIX. De
decimo gradu superbiae, qui est rebellio. 968 CAP. XX. De undecimo
gradu superbiae, qui est libertas peccandi. 968 CAP. XXI. De
duodecimo gradu superbiae, qui est consuetudo peccandi. 969 CAP.
XXII. An et quomodo orandum pro desperatis, et mortuis secundum animam.
969 Admonitio in opusculum sequens. 971 LIBER DE DILIGENDO DEO.Praefatio.
973 CAP. I. Quare et quomodo diligendus sit Deus.
974 CAP. II. Deus quantopere ab homine mereatur amari, ob bona
tuum corporis tum animae. Quomodo ea agnoscenda et habenda citra donantis
injuriam. 975 CAP. III. Christiani quantos habeant stimulos amandi
Deum prae infidelibus. 978 CAP. IV. Quinam ex Dei recordatione
consolationem cupiant: quive magis ad ejus amorem idonei. 980 CAP.
V. Christiano quantum incumbat debitum amoris. 982 CAP. VI.
Brevis anacephalaeosis et summa praedictorum. 983 CAP. VII. Non
sine fructu et praemio diligi Deus; et terrenis non satiari humani cordis
appetitum. 984 CAP. VIII. De primo gradu amoris, quo diligit homo
se propter se. 987 CAP. IX. De secundo et tertio gradu amoris
989 CAP. X. De quarto gradu amoris cum nec seipsum diligit homo
nisi propter Deum. 990 CAP. XI. Haec amoris perfectio non competit
etiam solutis animabus beatorum, ante resurrectionem. 993 CAP. XII.
De charitate ex epistola ad Cartusianos scripta. 993 CAP. XIII.
De lege propriae voluntatis et cupiditatis, servorum et mercenariorum.
996 CAP. XIV. De lege charitatis filiorum. 997 CAP.
XV. De quatuor gradibus amoris, et felici statu patriae coelestis.
998 Admonitio in opusculum sequens. 999 TRACTATUS DE GRATIA ET LIBERO ARBITRIO.Praefatio.
1001 CAP. I. Ad boni operis meritum, una cum gratia Dei,
concurrere liberi arbitrii consensum. 1001 CAP. II. Quid liberum
arbitrium,. seu in quo consistat libertas. 1003 CAP. III.
Triplicem esse libertatem, Naturae, Gratiae, Gloriae. 1004 CAP. IV.
Qualis libertas competΰt animabus sanctis carne solutis: quaeve Deo, et omni
creaturae rationali communis. 1006 CAP. V. An libertas a miseria,
seu complaciti, detur in hoc saeculo. 1008 CAP. VI. Ad volendum
bonum gratiam omnino esse necessariam. 1010 CAP. VII. Utrum primi
homines in paradiso trina illa libertate praediti fuerint, et post peccatum.
1013 CAP. VIII. Libertatem arbitrii remanere post peccatum.
1014 CAP. IX. Imaginem et similitudinem Dei ad quam conditi sumus,
in triplici libertate consistere. 1016 CAP. X. Similitudinem
divinae imaginis in nobis reformari per Christum. 1018 CAP. XI.
Libero arbitrio nihil derogari per gratiam, neque per tentationem.
1020 CAP. XII. An negans fidem metu mortis et poenarum, excusetur
a culpa, vel destituatur libero arbitrio. Ubi negatio Petri discutitur.
1021 CAP. XIII. Merita hominis mera esse Dei munera.
1024 CAP. XIV. Quid gratiae, quid libero arbitrio in negotio
salutis attribuendum. 1025 Admonitio in opusculum sequens.
1029 1189 TRACTATUS DE BAPTISMO
ALIISQUE QUAESTIONIBUS.Praefatio. 1031 CAP. I. Non
obligasse Baptismum, ex quo dictum fuit Nicodemo, «Nisi quis renatus,» etc.
1031 CAP. II. Baptismi obligationem coepisse primum post
sufficientem ejus promulgationem. In necessitatis tamen articulo sufficere
Baptismum fide et voto susceptum, sicut et martyrium. 1034 CAP. III.
Justos Veteris Testamenti non tam claram habuisse notitiam futurorum
mysteriorum fidei, quam nos habemus praeteritorum. 1038 CAP. IV.
Ostendit dari peccatum per ignorantiam, contra assertorem contrariae opinionis.
1041 CAP. V. Sententiam quamdam suam male acceptam a calumnia
vindicat, nempe, quod Angelos latuerit consilium Incarnationis Dominicae.
1042 Admonitio in opusculum sequens. 1045 CAPITULA HAERESUM PETRI ABAELARDI.CAP. I. Horrenda
similitudo de sigillo aereo, de specie et genere ad Trinitatem.
1049 CAP. II. Quod Spiritus sanctus non sit de substantia Patris.
1049 CAP. III. Quod ea Deus solummodo possit facere, vel
dimittere, vel eo modo tantum, vel eo tempore quo facit, non alio.
1049 CAP. IV. Quod Christus non assumpsit carnem, ut nos a jugo
diaboli liberaret. 1050 CAP. V. Quod neque Deus et homo, neque
homo persona, quae Christus est, sit tertia persona in Trinitate.
1051 CAP. VI. Quod Deus non plus faciat ei qui salvatur antequam
cohaereat gratiae, quam ei qui non salvatur. 1051 CAP. VII. Quod
Deus non debeat mala impedire. 1052 CAP. VIII. Quod non
contraximus ex Adam culpam, sed poenam. 1052 CAP. IX. Quod corpus
Domini non cadit in terram. 1052 CAP. X. Quod propter opera nec
melior nec pejor efficiatur homo. 1052 CAP. XI. Quod non
peccaverunt qui Christum crucifixerunt ignoranter; et quod non sit culpae
ascribendum quidquid fit per ignorantiam. 1053 CAP. XII. De
potestate ligandi et solvendi. 1053 CAP. XIII. De suggestione,
delectatione, et consensu. 1054 CAP. XIV. Quod ad Patrem proprie
vel specialiter pertinet omnipotentia. 1054 TRACTATUS
DE ERRORIBUS ABAELARDI.Praefatio. 1053 CAP. I.
Impia Abaelardi de sancta Trinitate dogmata recenset, et explodit.
1055 CAP. II. In Trinitate non esse admittendam ullam
disparitatem, sed omnimodam aequalitatem. 1057 CAP. III. Absurdum
dogma Abaelardi, nomina absoluta et essent alia uni personae proprie et
specialiter attribuentis, oppugnat. 1058 CAP. IV. Refellit
definitionem fidei, qua dicit Abaelardus fidem, esse aestimationem.
1061 CAP. V. Arguit Abaelardum, sua sensa aut somnia unanimi
Patrum sententiae praeferentem, praesertim ubi dicit Christum non ideo
incarnatum, ut hominem liberaret de potestate Satanae. 1062 CAP. VI.
In opere liberationis humanae non solum misericordiam, sed et justitiam
relucere. 1065 CAP. VII. Abaelardum perstringit, impie ac temere
Dei secreta scrutantem et extenuantem. 1067 CAP. VIII. Quare
Christus tam gravem ac laboriosum nos liberandi modum susceperit, cum sola ejus
voluntas seu jussio sufficeret. 1068 CAP. IX. Christum venisse in
mundum, non solius instructionis nostrae, sed et liberationis causa.
1071 VITA SANCTI MALACHIAE.Praefatio
Ad Conganum abbatem. 1073 1190 CAP. I. Pueritia et
adolescentia S. Malachiae. 1075 CAP. II. Religiosae vitae
tirocinium. 1077 CAP. III. Ordinibus initiatus episcopi vices
gerit. 1078 CAP. IV. Malcho episcopo plenius instituendus
adhaeret. 1079 CAP. V. Sorori defunctae sacrificii oblatione
succurrit. 1081 CAP. VI. Monasterium Benchorense desolatum
instaurat. 1082 CAP. VII. Dyssenteria laborantem curat.
1083 CAP. VIII. Episcopatum Conneretensem. licet invitus,
suscipit. 1084 CAP. IX. Monasterium Ibracense construit.
1085 CAP. X. Fit archiepiscopus seu primas Hiberniae.
1086 CAP. XI. Insidias evadit incolumis, auctoribus male perditis.
1088 CAP. XII. Hostes seu aemulos, in ipsum armatos, virtute animi
et constanti in Deum fide lenit, et sibi conciliat. 1089 CAP. XIII.
Deus Malachiae detractores punit. 1091 CAP. XIV. Sedem
metropolitanam paci redditam resignat. 1092 CAP. XV. Romam
proficisci deliberat, pallium a Pontifice petiturus. 1092 CAP. XVI.
Romam tendens, et inde rediens, Claram-Vallem visitat. 1094 CAP.
XVII. Diversa beneficia sanitatum per eum collata. 1095 CAP.
XVIII. Reversus in patriam, totus curae pastorali et reformationi incumbit.
1096 CAP. XIX. Virtutum ejus insignia, et mores vero praesule
digni. 1097 CAP. XX. Energumenos vexatos a daemoniis liberat.
1099 CAP. XXI. Beneficia moribundis et parturientibus praestita.
1100 CAP. XXII. Concubinario obstinato exitium denuntiat.
1100 CAP. XXIII. Varia sanitatum beneficia variis praestita.
1101 CAP. XXIV. Femina sine sacramento Extremae Unctionis
defunctam resuscitat. 1103 CAP. XXV. Alia diversa beneficia in
diversos collata. 1104 CAP. XXVI. Veritatem corporis Christi in
Eucharistia propugnat. 1105 CAP. XXVII. Pacem et concordiam inter
dissidentes mirabiliter conciliat. 1106 CAP. XXVIII. Sacrum
aedificium moliens, adversarium patitur, sed mox ultione divina correptum.
1108 CAP. XXIX. Claret prophetiae spiritu, et omni miraculorum
gratia. 1111 CAP. XXX. Locum et diem mortis suae praedicit, et
causa pallii denuo iter ad papam Eugenium suscipit. 1112 CAP. XXXI.
Rursus Claram-Vallem venit, moriturus loco et tempore quo desideraverat.
1114 HYMNUS DE S. MALACHIA.Admonitio
in opusculum sequens 1118 Prologus super Antiphonarium Cisterciensis
ordinis. 1121 TRACTATUS DE CANTU. APPENDIX AD
TRACTATUS MORALES ET DOCTRINALES.Monitum in opusculum sequens.
1131 S. BERNARDUS SUPER HYMNUM: Jesu nostra
redemptio. 1133 Monitum in opuscula duo sequentia.
1133 LIBER DE PASSIONE CHRISTI ET DOLORIBUS MATRIS EJUS.
1134 TRACTATUS AD LAUDEM GLORIOSAE V. MARIAE
1141 Monitum in opusculum sequens. 1147 TRACTATUS DE
CORPORE DOMINI. 1149 TRACTATUS CANTANDI GRADUALE.
1151 TONALE S. BERNARDI. 1153
|