PL 182           PL 183           PL 184           PL 185     
1307

ORDO RERUM QUAE IN HAC VOLUMINIS PRIMI POSTERIORI PARTE SEU TOMIS III ET IV CONTINENTUR.

S. BERNARDUS ABBAS CLARAE-VALLENSIS.

1307

Praefatio in tomum tertium. 9

SERMONES DE TEMPORE.

IN ADVENTU DOMINI.

Sermo I. — De adventu Domini, et sex circumstantiis ejus. 35

Sermo II. — De verbis Isaiae ad Achaz, Pete tibi signum a Domino, etc. 40

Sermo III. — De triplici Domini adventu, et de septem columnis quas in nobis erigere debemus. 43

Sermo IV. — De duplici adventu, et studio verarum virtutum. 47

Sermo V. — De medio adventu, et triplici innovatione. 50

Sermo VI. — De triplici adventu, et carnis resurrectione 52

Sermo VII. — De triplici utilitate adventus Domini. 54

DE LAUDIBUS VIRGINIS MATRIS.

Homiliae quatuor super verba Evangelii, Missus est anctus Gabriel, etc. 55

1308 IN VIGILIA NATIVITATIS DOMINI.

Sermo I. — De pronuntiatione Martyrologii, Jesus Christus, Filius Dei, nascitur in Bethleem Judae. 87

Sermo II. — De eo quod scriptum est, O Juda et Jerusalem, etc. 90

Sermo III. — In illud, Hodie scietis, etc. 94

Sermo IV. — De medicina laevae, et deliciis dexterae Excelsi. 100

Sermo V. — In illud, Sanctificamini hodie, etc. 105

Sermo VI. — De annuntiatione Domini. 109

IN NATIVITATE DOMINI.

Sermo I. — De fontibus Salvatoris. 115

Sermo II. — De tribus praecipuis Dei operibus, et triplici commistione. 119

Sermo III. — De loco, tempore, et aliis circumstantiis Nativitatis. 122

Sermo IV. — De eo quod pastores invenerunt Mariam, et Joseph, et infantem positum in praesepio. 126

Sermo V. — De verbis Apostoli, Benedictus Deus et Pater, etc. 127

1309 IN NATIVITATE INNOCENTIUM.

De quatuor continuis solemnitatibus, scilicet Nativitatis Domini, ac SS. Stephani, Joannis, et Innocentium. 129

IN CIRCUMCISIONE DOMINI.

Sermo I. — De lectione evangelica, Postquam consummati sunt, etc. 131

Sermo II. — De variis Christi nominibus. 135

Sermo III. — De die octavo. 137

IN EPIPHANIA DOMINI.

Sermo I. — De verbis Apostoli, Apparuit benignitas, etc. 141

Sermo II. — De Magis, ubi exponitur illud de Canticis, Egredimini, filiae Sion, etc. 147

Sermo III. — De lectione evangelica, Ubi est, qui natus est, etc. 149

IN OCTAVA EPIPHANIAE.

De circumcisione, baptismo, et verbo Domini ad Joannem, Sic decet nos implere, etc. 153

DOMINICA I POST OCTAVAM EPIPHANIAE.

Sermo I. — De miraculo facto in nuptiis, et de eo quod Dominus ait, Et vos similes hominibus exspectantibus, etc. 155

Sermo II. — De spiritualibus nuptiis in evangelica historia designatis. 157

IN SEPTUAGESIMA.

Sermo I. — De verbo Domini, Qui ex Deo est, verba Dei audit. 161

Sermo II. — De eo quod scriptum est, Immisit Dominus soporem in Adam, etc. 166

IN CAPITE JEJUNII, ET IN QUADRAGESIMA.

Sermo I. — Quid sit ungere caput, et faciem lavare, etc. 167

Sermo II. — Quomodo debeamus converti ad Dominum. 171

Sermo III. — De jejunio Quadragesimae. 173

Sermo IV. — De oratione et jejunio. 176

Sermo V. — De triplici modo orationis. 178

Sermo VI. — De oratione Dominica. 181

Sermo VII. — De peregrino, mortuo, et crucifixo. 183

IN PSALMUM XC, Qui habitat.

Sermones septemdecim. 185

DOMINICA PALMARUM.

Sermo I. — De tribus ordinibus obsequentium Christo. 253

Sermo II. — De Passione, et Processione, et quatuor ordinibus Processionis. 256

Sermo III. — De quinque diebus, Processionis, Refectionis, Passionis, Requietionis, et Resurrectionis. 259

FERIA IV HEBDOMADAE SANCTAE.

De Passione Domini. 263

IN COENA DOMINI.

De Baptismo, Sacramento altaris, et Ablutione pedum. 271

IN DIE SANCTO PASCHAE, ET TEMPORE RESURRECTIONIS.

Sermo I. — De septem signaculis quae solvit Agnus. 273

Sermo II. — Ad abbates. De lectione evangelica, Maria Magdalene, etc. 283

Sermo III. — De mersione Naaman septies in Jordane, etc. 288

IN OCTAVA PASCHAE.

Sermo I. — De fide vincente, et tribus testimoniis in coelo et in terra. 291

Sermo II. — De tribus testimoniis. 296

IN ROGATIONIBUS.

De tribus panibus. 297

IN ASCENSIONE DOMINI

Sermo I. — De evangelica lectione, Recumbentibus undecim, etc. 299

Sermo II. — Quomodo ascendit super omnes coelos, ut adimpleret omnia. 301

Sermo III. — De intellectu et affectu. 304

Sermo IV. — De duabus malis ascensionibus, daemonis et primi hominis; et sex bonis, Christi et nostris. 309

Sermo V. — De intellectu et affectu. 316

IN FESTO PENTECOSTES.

Sermo I. — Quomodo Spiritus sanctus tria operatur in nobis. 323

Sermo II. — De operibus Trinitatis super nos, et de triplici gratia Spiritus sancti. 326

Sermo III. — De multiplici operatione Spiritus sancti in nobis. 330

DOMINICA IV POST PENTECOSTEN

De David et Golia, et quinque lapidibus. 333

1310 DOMINICA VI POST PENTECOSTEN.

Sermo I. — De evangelica lectione, ubi turba triduo sustinens Dominum septem panibus reficitur. 337

Sermo II. — De septem misericordiis. 339

Sermo III. — De fragmentis septem misericordiarum. 341

DOMINICA I NOVEMBRIS.

Sermo I. — De verbis Isaiae, Vidi Dominum sedentem, etc. 343

Sermo II. — De verbis Isaiae, Plena erat majestate ejus omnis terra, etc. 346

Sermo III. — De verbis Isaiae, Seraphim stabant super illud. 349

Sermo IV. — De verbis Isaiae, Vidi Dominum sedentem, etc. 351

Sermo V. — De verbis Isaiae, Sex alae uni, et sex alae alteri, etc. 353

SERMONES DE SANCTIS.

IN CONVERSIONE S. PAULI.

Sermo I. — Quomodo ad exemplum ejus converti debemus. 359

Sermo II. 365

IN PURIFICATIONE B. MARIAE.

Sermo I. — De triplici misericordia. 265

Sermo II. — De ordine et modo processionis Christi in templum. 368

Sermo III. — De puero, Maria, et Joseph. 369

IN NATALI S. VICTORIS CONFESSORIS.

Sermo I. 371

Sermo II. 373

IN NATALI S. BENEDICTI.

Sermo. 375

IN FESTO ANNUNTIATIONIS B. MARIAE VIRGINIS.

Sermo I. — De verbis psalmi, Ut inhabitet gloria in terra nostra. 383

Sermo II. — De septiformi spiritu in Christo. 390

Sermo III. — De muliere adultera, de Susanna, de B. Maria. 392

IN NATIVITATE S. JOANNIS.

De lucerna ardente tripliciter, et tripliciter lucente. 397

IN VIGILIA SS. PETRI ET PAULI.

De triplici auxilio quod a sanctis accipimus. 403

IN FESTO SS. APOSTOLORUM PETRI ET PAULI.

Sermo I. — De triplici custodia quam apostoli habent super nos, et de tribus gradibus conversationis nostrae. 405

Sermo II. 408

Sermo III. — De lectione libri Sapientiae, Hi sunt viri misericordiae. 412

IN ASSUMPTIONE B. MARIAE.

Sermo I. — De gemina susceptione, Christi scilicet et Mariae. 415

Sermo II. — De domo mundanda, ornanda, implenda. 417

Sermo III. — De Maria, Martha, et Lazaro. 421

Sermo IV. — De quatriduo Lazari, et praeconio Virginis. 425

IN DOMINICA INFRA OCTAVAM ASSUMPTIONIS.

De duodecim praerogativis B. V. Mariae, ex verbis Apocalypsis. Signum magnum apparuit in coelo, Mulier, etc. 429

IN NATIVITATE B. V. MARIAE.

De aquaeductu. 437

IN FESTO S. MICHAELIS.

Sermo I. — De angelorum erga nos officiis, et nostra erga ipsos reverentia. 447

Sermo II. — In illud, Qui scandalizaverit unum de pusillis istis, etc. 451

IN FESTO OMNIUM SANCTORUM.

Sermo I. — De lectione evangelica, Videns Jesus turbas, etc. 453

Sermo II. — De statu sanctorum ante resurrectionem. 462

Sermo III. — Quomodo animae sanctae erunt sine macula et ruga. 468

Sermo IV. — De sinu Abrahae, et altari sub quo sanctorum animas beatus Joannes audivit, et septem panibus, etc. 471

Sermo V. 475

IN TRANSITU S. MALACHIAE EPISCOPI.

Sermo I. 481

Sermo II. 486

IN FESTO S. MARTINI.

De exemplis obedientiae. 489

DE S. CLEMENTE PAPA ET MARTYRE.

De tribus aquis. 499

1311 IN VIGILIA S. ANDREAE.

Quomodo jejuniis praevenire debeamus solemnitates sanctorum. 501

IN FESTO S. ANDREAE.

Sermo I. — De tribus generibus piscium, qui sunt in mari, in flumine, et stagno. 503

Sermo II. — De quatuor cornibus crucis 509

IN OBITU DOMNI HUMBERTI.

Sermo. 513

IN DEDICATIONE ECCLESIAE.

Sermo I. — De quinque sacramentis Dedicationis. 517

Sermo II. — Quomodo et nobis et aliis cohaerere debeamus. 521

Sermo III. — De triplici apparatu, quem habemus ad custodiam Dei. 523

Sermo IV. — De triplici mansione. 526

Sermo V. — De gemina consideratione sui. 529

Sermo VI. — De reverentia sacris locis debita. 535

SERMONES DE DIVERSIS.

Sermo I. — De fallacia et brevitate vitae praesentis. 537

Sermo II. — De obedientia, patientia, et sapientia, etc. 542

Sermo III. — De cantico Ezechiae, Ego dixi in dimidio dierum meorum, etc. 546

Sermo IV. — De quaerendo Deo, et triplici vinculo, quo cohaeremus Deo. 551

Sermo V. — De verbis Habacuc, Super custodiam meam stabo. 554

Sermo VI. — De cute, carne, et ossibus animae. 556

Sermo VII. — De triplici gloria, in illud Apostoli, Qui gloriatur, etc. 558

Sermo VIII. — De diversis affectionibus, vel statibus, quibus anima est sub Deo. 561

Sermo IX. — De verbis Apostoli ad Rom. Invisibilia Dei a creatura mundi, etc., et de verbis Psalmi, Audiam quid loquatur, etc. 565

Sermo X. — De vita et quinque sensibus animae. 567

Sermo XI. — De duplici Baptismo, et de relinquenda propria voluntate 569

Sermo XII. — De primordiis, mediis, et novissimis, in illud Ecclesiastici, Memorare novissima tua, etc. 571

Sermo XIII. — De triplici misericordia et quatuor miserationibus. 573

Sermo XIV. — De septem donis Spiritus sancti contra septem vitia. 574

Sermo XV. — De quaerenda sapientia. 577

Sermo XVI. — De triplici genere bonorum, et vigilantia super cogitationibus 579

Sermo XVII. — De triplici custodia, manus, linguae, et cordis. 583

Sermo XVIII — De gaudio spirituali, seu de verbis Apostoli, Non est regnum Dei esca et potus, etc. 587

Sermo XIX. — Item de eodem. 589

Sermo XX. — De verbis Domini, Omnis qui se exaltat, etc. 592

Sermo XXI. — De verbis Sapientiae, Justum deduxit Dominus, etc. 594

Sermo XXII. — De quadruplici debito. 595

Sermo XXIII. — De discretione spirituum. 600

Sermo XXIV. — De multiplici utilitate verbi Dei, 603

Sermo XXV. — De verbis Apostoli, Volo primum fieri obsecrationes, etc. 605

Sermo XXVI. — De voluntate nostra divinae voluntati subjicienda. 609

Sermo XXVII. — Contra pessimum vitium ingratitudinis. 612

Sermo XXVIII. — De eo quod legitur in Job, In sex tribulationibus liberabit te, etc. 616

Sermo XXIX. — De triplici dilectione Dei. 620

Sermo XXX. — De ligno, feno, et stipula. 622

Sermo XXXI. — De sollicita cura cogitationum. 623

Sermo XXXII. — De triplici judicio, proprio, humano, et divino. 624

Sermo XXXIII. — De verbis psalmi XXIII, Quis ascendet in montem Domini, etc. 626

Sermo XXXIV. — De verbis Origenis ad ea quae scripta sunt in Levitico, Vinum et omne quod inebriare potest, non bibetis, etc. 630

Sermo XXXV. — De tribus Ordinibus Ecclesiae, ad patres in capitulo habitus. 634

Sermo XXXVI. — De altitudine et bassitudine cordis. 637

Sermo XXXVII. — I. In labore messis, de verbis psalmi XXIII, Haec est generatio quaerentium Dominum, etc. 639

Sermo XXXVIII. — II. In labore messis, in illud Apostoli, Diligentibus Deum, etc. 644

1312 Sermo XXXIX. — III. In labore messis, de duabus mensis, seu de superiori et inferiori irriguo. 645

Sermo XL. — De septem gradibus confessionis. 647

Sermo XLI. — De virtute obedientiae, et septem ejus gradibus. 653

Sermo XLII. — De quinque negotiationibus, et quinque regionibus. 661

Sermo XLIII. — De magnanimitate, longanimitate, unanimitate. 655

Sermo XLIV. — De his in quibus mysteria Christi necdum videntur impleta. 666

Sermo XLV. — De varia Trinitate, Dei scilicet et hominis. 667

Sermo XLVI. — De virginitatis et humilitatis connexione. 669

Sermo XLVII. — De quadruplici superbia. 670

Sermo XLVIII. — De paupertate voluntaria. 671

Sermo XLIX. — De triplici verbo. 671

Sermo L. — De affectionibus recte ordinandis. 672

Sermo LI. — De Mariae Purificatione, et Christi Circumcisione. 673

Sermo LII. — De domo divinae Sapientiae, id est virgine Maria. 674

Sermo LIII. — De nominibus Salvatoris. 676

Sermo LIV. — De apparitione Christi. 677

Sermo LV. — De sex hydriis spiritualibus. 677

Sermo LVI. — De hydriis mysticis implendis triplici timore. 679

Sermo LVII. — De septem signaculis per Christum solutis. 680

Sermo LVIII. — De tribus mulieribus mortuum ungentibus, id est mente, manu, lingua, salutem proximi curantibus. 681

Sermo LIX. — De tribus panibus hominis spiritualis. 682

Sermo LX. — De Christi itemque nostro descensu, et ascensu. 683

Sermo LXI. — De quatuor montibus ascendendis. 685

Sermo LXII. — De varia et vera sequela Christi. 685

Sermo LXIII. — De tribus mediis recuperandae beatitudinis a Christo praescriptis, in illud, Qui vult venire post me, etc. 686

Sermo LXIV. — De pretiosa vita et morte sanctorum. 686

Sermo LXV. — De connexione triplicis parabolae apud Matthaeum, Simile est regnum coelorum thesauro, etc. 687

Sermo LXVI. — De octo beatitudinibus oppositis totidem peccatis. 688

Sermo LXVII. — De duplicibus Legis praeceptis, moralibus, et figuralibus. 689

Sermo LXVIII. — Idem cum sermone XXXII de Diversis. 689

Sermo LXIX. — De triplici renovatione triplicis vetustatis. 690

Sermo LXX. — De vigilantia et sollicitudine curandae salutis. 691

Sermo LXXI. — Servitutis Aegyptiacae cum servitute diaboli comparatio. 691

Sermo LXXII. — De via impiorum et via Domini. 692

Sermo LXXIII. — De insipientia hominum non timentium nec diligentium Deum. 695

Sermo LXXIV. — De corruptione hominum. 695

Sermo LXXV. — De poenitentia in mortem non differenda. 696

Sermo LXXVI. — De necessitate et commendatione divinae gratiae. 696

Sermo LXXVII. — De varia sorte hominum cognoscentium et non cognoscentium Deum, item cognitorum et non cognitorum a Deo. 697

Sermo LXXVIII. — De differentia tabernaculi, atrii, domus. 698

Sermo LXXIX. — De voluntate Deo semper et in omnibus subjicienda. 698

Sermo LXXX. — De multiplici unitate. 698

Sermo LXXXI. — De laudatione Dei in ore peccatoris. 699

Sermo LXXXII. — De diligenti custodia cordis. 699

Sermo LXXXIII. — De laude humana caute recipienda. 700

Sermo LXXXIV. — De constantia adversus diabolum tentantem. 701

Sermo LXXXV. — De casu animae irretractabili. 702

Sermo LXXXVI. — De creatione in certo pondere, mensura et numero. 702

Sermo LXXXVII. — De osculo Sponsi, seu gratia contemplationis. 703

Sermo LXXXVIII. — De recto usu donorum Dei. 706

1313 Sermo LXXXIX. — De osculo a sponsa desiderato, id est a Spiritu sancto. 707

Sermo XC. — De triplici unguento, compunctionis, devotionis, pietatis. 708

Sermo XCI. — De tribus emissionibus. 710

Sermo XCII. — De triplici introductione, in hortum, in cellarium, et in cubiculum. 714

Sermo XCIII. — De dentium proprietatibus, ad monasticae vitae professionem relatis. 715

Sermo XCIV. — De processu vitae Christianae seu spiritualis, juxta tropologiam Eliae, Jezabel fugientis. 717

Sermo XCV. — De doctrinae amaritudine per praedicatores temperanda. 718

Sermo XCVI. — De quatuor fontibus Salvatoris, et aquis inde hauriendis. 719

Sermo XCVII. — De suavitate verbi ac jugi Christi, foris quidem duri, sed intus dulcissimi. 725

Sermo XCVIII. — De filiis pacis, in quibus habitat Deus. 725

Sermo XCIX. — De quatuor generibus hominum coelum obtinentium 726

Sermo C. — De discrimine inter plebem et praesulem. 726

Sermo CI. — De quatuor modis diligendi. 727

Sermo CII. — De modo redeundi ad Deum. 727

Sermo CIII. — De quatuor gradibus, quibus electorum profectus distinguitur. 728

Sermo CIV. — De quatuor impedimentis confessionis. 730

Sermo CV. — De requisitis ad justificationem et salutem. 731

Sermo CVI. — De tribus ad agendam poenitentiam necessariis. 732

Sermo CVII. — De affectionibus orantium. 733

Sermo CVIII. — De spirituali minutione sanguinis 734

Sermo CIX. — De inani splendore virtutum cavendo. 735

Sermo CX. — De allocutione hominis ad seipsum, vel animam suam. 735

Sermo CXI. — De fide, vita et moribus contestanda; seu de sex testimoniis Deo perhibendis. 736

Sermo CXII. — De quadruplici conscientia. 739

Sermo CXIII. — De cavencis propriis et alienis peccatis. 740

Sermo CXIV. — De multiplici pace. 740

Sermo CXV. — De triplici corde. 741

Sermo CXVI. — De duabus mortibus et totidem resurrectionibus 741

Sermo CXVII. — De quatuor spiritualibus fontibus, quatuor animae morbis medentibus. 741

Sermo CXVIII. — De septem ascensionis gradibus. 742

Sermo CXIX. — De tribus in incarnatione considerandis. 742

Sermo CXX. — De triplici ministerio. 743

Sermo CXXI. — De doctrina timoris et charitatis. 743

Sermo CXXII. — De duplici vitio jejunantibus timendo. 743

Sermo CXXIII. — De vita spiritus. 744

Sermo CXXIV. — De quatuor gradibus bonae voluntatis. 745

Sermo CXXV. — De glorificanda Dei sapientia. 746

SENTENTIAE. 747

ALIAE SENTENTIAE. 751

PARABOLAE S. BERNARDO ASCRIPTAE. 757

Parabola. I. — De pugna spirituali. 757

Parab. II. — De eadem. 761

Parab. III. — De eadem. 765

Parab. IV. — De Christo et Ecclesia. 767

Parab. V. — De fide, spe, et charitate. 770

CONFESSIONIS PRIVATAE FORMULA. 773

OFFICIUM DE S. VICTORE CONFESSORE. 775

Praefatio in tomum quartum. 779

Sermo I. — De ipso titulo libri: Cantica canticorum Salomonis. 785

Sermo II. — De Incarnatione Christi per patriarchas et prophetas nuntiata, et ardentissime ab eis exspectata. 789

Sermo III. — De osculo pedis, manus, et oris Domini, etc. 794

Sermo IV. — De triplici profectu animae, qui fit per osculum pedis, manus, et oris Domini. 796

Sermo V. — De quatuor generibus spirituum, videlicet Dei, angeli, hominis, et pecoris. 798

Sermo VI. — De summo et incircumscripto Spiritu, qui est Deus: et quo modo misericordia et judicium dicantur pedes Domini. 803

1314 Sermo VII. — De amore ardenti quo anima diligit Deum. Item de attentione tempore orationis vel psalmodiae procuranda. 806

Sermo VIII. — Quomodo per osculum oris Dei significatur Spiritus sanctus, quem Ecclesia sibi petit dari ad notitiam sanctae Trinitatis. 810

Sermo IX. — De uberibus sponsi, id est Christi, quorum unum est longanimitas exspectandi peccatores; alterum, benignitas seu facilitas eos recipiendi. 815

Sermo X. — De tribus unguentis spiritualibus, scilicet contritionis, devotionis, et pietatis. 819

Sermo XI. — De duobus, hoc est fructu et modo, pertinentibus ad opus humanae redemptionis. 824

Sermo XII. — De pretioso unguento pietatis; et de veneratione a subditis erga praelatos suos exhibenda. 828

Sermo XIII. — De gloria et laude Deo semper attribuenda pro omnibus bonis ejus nobis impensis. 833

Sermo XIV. — De Ecclesia fidelium Christianorum; et de Synagoga Judaeorum perfidorum. 839

Sermo XV. — Qualiter nomen Jesus est medicina salubris fidelibus Christianis in omnibus adversis. 843

Sermo XVI. — De cordis contritione; et de tribus specibus verae confessionis 848

Sermo XVII. — De accessu et recessu Spiritus sancti observando, deque invidia diaboli erga genus humanum. 855

Sermo XVIII. — De duabus operationibus Spiritus sancti, quarum una vocatur effusio, et alia infusio. 859

Sermo XIX. — De natura, modo, ac proprietatibus amoris angelici erga Deum, juxta singulos angelorum ordines disserit. 863

Sermo XX. — De triplici modo dilectionis, qua Deum diligimus. 867

Sermo XXI. — Qualiter sponsa, id est Ecclesia, trahi se optat pest sponsum, id est Christum. 872

Sermo XXII. — De quatuor unguentis sponsi; et totidem virtutibus cardinalibus. 878

Sermo XXIII. — De tribus modis contemplationis circa Deum, sub figura trium cellarum. 884

Sermo XXIV. — Agit praecipue contra detestabile vitium detractionis; et qua in re rectitudo hominis potissimum consistat. 894

Sermo XXV. — De nigredine et formositate sponsae, id est Ecclesiae. 899

Sermo XXVI. — In quo beatus Bernardus obitum fratris sui Girardi luget. 903

Sermo XXVII. — De ornatu sponsae, et qualiter anima sancta in coelum dicatur. 912

Sermo XXVIII. — De nigredine et formositate sponsi, et quo modo auditus potius quam visus valeat in rebus fidei, et ad notitiam veritatis. 921

Sermo XXIX. — De querimonia Ecclesiae contra suos impugnatores, vel contra illos qui impugnant unitatem fraternam. 928

Sermo XXX. — Qualiter populus fidelium seu animae electorum per vineas significantur, quarum Ecclesia custos dicitur: et de prudentia carnis, quae est mors. 933

Sermo XXXI. — De excellentia divinae visionis; et quomodo in praesenti sanctis viris gustus divinae praesentiae variatur. pro variis animae desideriis. 940

Sermo XXXII. — Qualiter Christus suscipitur ab anima sancta tanquam sponsus, et ab anima infirma tanquam medicus. Item de differentia cogitationum, unde oriantur. 945

Sermo XXXIII. — De his quae semper secranda sunt a mente devota. Quid sit meridies, et de quatuor generibus tentationum semper evitandis. 951

Sermo XXXIV. — In quo tractatur de humilitate et patientia. 959

Sermo XXXV. — De increpatione dura, quam facit sponsus ad sponsam; et duplici ignorantia nimium pavenda et fugienda. 962

Sermo XXXVI. — Quod scientia litterarum sit bona ad instructionem, sed scientia propriae infirmitatis sit utilior ad salutem. 967

Sermo XXXVII. — De duplici notitia, et duplici ignorantia; deque malis seu damnis quae pariunt. 971

Sermo XXXVIII. — Qualiter ex ignorantia Dei nascitur desperatio, et qualiter sponsa dicatur pulchra inter mulieres. 974

Sermo XXXIX. — De curribus Pharaonis, id est diaboli, et de principibus exercitus, qui sunt malitia, luxuria, et avaritia. 977

Sermo XL. — Quod intentio sit facies animae: quae sit ejus pulchritudo aut deformitas; quae ejusdem solitudo et pudicitia. 981

Sermo XLI. — Qualiter sponsa recipit interim magnam consolationem de contemplatione divinae claritatis, antequam 1315 perveniat ad claram ejus visionem. 984

Sermo XLII. — De duplici humilitate: una videlicet, quam parit veritas; et altera, quam inflammat charitas, 987

Sermo XLIII. — Qualiter consideratio passionis et laborum Christi faciat sponsam, id est animam, pergere illaesam inter prospera et adversa hujus mundi. 993

Sermo XLIV. — De correptione pro ingenio peccantium moderanda, ut nempe humiles et morigeri leniter, duri et obstinati austere corrigantur. 995

Sermo XLV. — De duplici pulchritudine animae; et qualiter anima loquitur ad Dei Verbum, et Verbum ad animam: et quae sint eorum linguae. 999

Sermo XLVI. — De statu et compositione totius Ecclesiae. Item, quomodo per activam vitam, quae sub obedientia agitur, perveniatur ad contemplativam. 1004

Sermo XLVII. — De triplici flore, scilicet virginitatis, martyrii, et bonae operationis: et de devotione habenda circa divinum officium. 1008

Sermo XLVIII. — De laude reciproca, quae fit inter sponsum et sponsam: et qualiter per umbram Christi intelligatur corpus et fides ejus. 1012

Sermo XLIX. — Quater per discretionem ordinatur charitas, ut omnia membra Ecclesiae, id est electi, invicem colligentur. 1016

Sermo L. — De duplici charitate, scilicet actuali et affectuali; et ejus ordinatione. 1020

Sermo LI. — Qualiter sponsa petit sibi accumulari fructus bonorum operum cum floribus, et odoramentis fidei; item de spe et timore. 1025

Sermo LII. — De excessu, qui contemplatio dicitur, in qua sponsus facit quiescere animam sanctam, pro ejus quiete zelans. 1029

Sermo LIII. — Per montes et colles significari coelestes spiritus, quos transilit sponsus per suum in terras adventum, seu per mysterium Incarnationis suae. 1033

Sermo LIV. — Qualiter iterum per montes significantur angeli et homines, et per colles daemones. Item. de triplici timore, quo quisque timere debet, ne gratiam bene operandi a Deo acceptam perdat. 1038

Sermo LV. — Qualiter homo per veram poenitentiam potest evadere judicium Dei. 1044

Sermo LVI. — Quod peccata et vitia sunt tanquam parietes, mediantes inter Deum et peccatorem. 1046

Sermo LVII. — De visitationibus Domini observandis; quibus indiciis vel signis eae deprehendi possint. 1050

Sermo LVIII. — Quomodo sponsus hortatur sponsam, id est viros perfectos, ad regimen imperfectorum. Item de putatione vitiorum in eis facienda, ut virtutes succrescant. 1055

Sermo LIX. — De gemitibus animae suspirantis ad coelestem patriam, et de commendatione castitatis et viduitatis. 1062

Sermo LX. — De incredulitate Judaeorum, qua compleverunt mensuram patrum suorum, occidendo Christum. 1066

Sermo LXI. — Quomodo Ecclesia reperit divitias divinae misericordiae in foraminibus vulnerum Christi: et de fortitudine martyrum, quam a Christo receperunt. 1070

Sermo LXII. — Quid sit animam fidelem commorari in foraminibus petrae; et quid in cavernis maceriae. De Dei voluntate potius, quam majestate scrutanda. Denique de puritate mentis necessaria ad praedicationem veritatis. 1075

Sermo LXIII. — De vinea viro pio et sapienti, id est sua cuique vita, seu mente et conscientia, serio colenda; et de duobus vulpium generibus, scilicet adulatoribus et detractoribus; et de tentationibus monachorum novitiorum. 1080

Sermo LXIV. — De tentationibus monachorum provectorum: quas patiantur vulpes, seu tentationes magis sibi infestas. Item de haereticis, vulpibus Ecclesiae, capiendis. 1084

Sermo LXV. — De clandestinis haereticis, quorum praeposteram religionem et studium occultandi mysteria sua, nec non scandalosum feminarum contubernium perstringit 1088

1316 Sermo LXVI. — De erroribus haereticorum circa nuptias, baptismum parvulorum, purgatorium, orationes pro defunctis, et invocationem sanctorum. 1093

Sermo LXVII. — De mirabili affectu dilectionis sponsae, quem eructat propter amorem Christi sponsi. 1102

Sermo LXVIII. — Quomodo sponsus Christus intendit sponsae Ecclesiae, et haec illi: et de cura, quam habet Deus de electis. Item de merito et fiducia Ecclesiae. 1108

Sermo LXIX. — Qualiter omnis altitudo, se extollens adversus scientiam Dei, dejicitur. De adventu et mansione Patris et Verbi apud animam diligentem, et de familiaritate quae inde inter Deum et animam contrahitur. 1112

Sermo LXX. — Unde sponsus dilectus dicatur; et de veritate, mansuetudine et justitia, caeterisque virtutibus, quae sunt lilia, inter quae pascitur. 1116

Sermo LXXI. — De liliis spiritualibus, id est operibus bonis, quorum odor recta conscientia, color fama, et quomodo sponsus et pascit nos, et pascitur a nobis. Item de unitate Dei Patris cum Filio, et animae sanctae cum Deo. 1121

Sermo LXXII. — Dies aspirans, et umbrae inclinatae quae sint. Deinde varii hominum dies exponuntur. Et quod justos, utpote in luce viventes, maneat clarior dies; impios vero in operibus tenebrarum versantes aeterna nox. 1128

Sermo LXXIII. — Qualiter Christus ad judicandum veniet in forma humana, ut suavis appareat electis; et quomodo minor angelis, iisdemque sublimior. 1134

Sermo LXXIV. — De visitationibus Verbi Sponsi, quam occulte fiant ad animam sanctam, idque Bernardus sui ipsius exemplo ad aedificationem suorum demisse ac verecunde declarat. 1139

Sermo LXXV. — Deus quaerendus est debito tempore, modo, et loco. Et quod nunc sit acceptabile tempus, in quo quisque per bona opera potest sibi invenire Deum, ac suam operari salutem. 1144

Sermo LXXVI. — De claritate Sponsi, in qua coaequalis Patri sedet a dextris gloriae ejus: et qualiter boni pastores debent esse solliciti, vigiles et discreti circa pascendas animas sibi commissas. 1150

Sermo LXXVII. — De malis pastoribus Ecclesiae; item quomodo beati in coelo simul cum angelis adjutorio sunt electis adhuc peregrinantibus. 1155

Sermo LXXVIII. — Quod sponsa, id est Ecclesia electorum, praedestinata est a Deo ante saecula, et praeventa ab eo ut quaereret eum, et converteretur. 1159

Sermo LXXIX. — De amore tenaci et indissolubili, quo anima tenet Sponsum: item de reditu Sponsi in fine saeculi ad Synagogam Judaeorum salvandam. 1163

Sermo LXXX. — De Imagine sive Verbo Dei, et anima quae ad imaginem est, subtilis disputatio: et de errore Gilleberti Pictavensis episcopi. 1166

Sermo LXXXI. — De convenientia et similitudine animae cum Verbo secundum identitatem essentiae, et vitae immortalitatem, et arbitrii libertatem. 1171

Sermo LXXXII. — Qualiter anima similis Deo manens, per peccatum tamen dissimilis facta est in simplicitate. immortalitate et libertate. 1177

Sermo LXXXIII. — Qualiter anima, quantumcunque vitiis corrupta, adhuc per amorem castum et sanctum potest redire ad similitudinem sponsi, id est Christi. 1181

Sermo LXXXIV. — Quod anima quaerens Deum, praeventa est ab eo; et quid sit illa quaesitio, in qua jam ab eo praeventa est. 1184

Sermo LXXXV. — De septem necessitatibus, propter quas anima quaerit Verbum: quae tandem reformata accedit ad ejus dulcedinem comtemplandam atque perfruendam. 1187

Sermo LXXXVI. — De cautela et verecundia sponsae quaerentis Verbum; et de commendatione verecundiae. 1195

FLORES seu SENTENTIAE ex S. Bernardi operibus depromptae 1197

INDEX rerum et verborum in volumen primum. 1203

Nomenclator vocum exoticarum in S. Bernardo. 1307

1315 FINIS TOMI CENTESIMI OCTOGESIMI TERTII.